"Συμβατικά η ψυχιατρική θεωρείται σαν ένας κλάδος της ιατρικής,
που ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία της ψυχικής αρρώστιας.
Υποστηρίζω ότι αυτός ο ορισμός, που είναι ακόμα καθιερωμένος γενικά,
τοποθετεί την ψυχιατρική δίπλα στην αλχημεία και την αστρολογία και
της δίνει θέση στην κατηγορία των ψευτοεπιστημών. Και η αιτία είναι,
ότι δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται ψυχική αρρώστεια".
(Thomas Szasz. "Ο μύθος της ψυχικής αρρώστιας") [1]
που ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία της ψυχικής αρρώστιας.
Υποστηρίζω ότι αυτός ο ορισμός, που είναι ακόμα καθιερωμένος γενικά,
τοποθετεί την ψυχιατρική δίπλα στην αλχημεία και την αστρολογία και
της δίνει θέση στην κατηγορία των ψευτοεπιστημών. Και η αιτία είναι,
ότι δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται ψυχική αρρώστεια".
(Thomas Szasz. "Ο μύθος της ψυχικής αρρώστιας") [1]
• • • • •
Ο Τόμας Στέφεν Σας (ή Τόμας Σαζ, 1920-2012) ήταν Αμερικανός ψυχίατρος και ψυχαναλυτής ουγγρικής καταγωγής, γνωστός για τις έντονα επικριτικές απόψεις του ενάντια στις πρακτικές και τις θεωρητικές κατασκευές της ακαδημαϊκής-θεσμικής ψυχιατρικής, την οποία δεν δίσταζε να αποκαλεί συχνά "ψευδοεπιστήμη". Τις ιδέες του αυτές τις ανέπτυξε σε μια σειρά άρθρων και βιβλίων, μεταξύ των οποίων και τα φημισμένα και ιδιαίτερα δημοφιλή στην εποχή τους: "Ο μύθος της ψυχικής αρρώστιας"(1961) και "Η βιομηχανία της τρέλας"(1970).
 |
| Τόμας Σας, "Ο μύθος της ψυχικής αρρώστιας" |
Βιογραφικά στοιχεία [3]
Γεννήθηκε το 1920 σε μια αστική εβραϊκή οικογένεια της Βουδαπέστης και πέθανε το 2012 στην Νέα Υόρκη. Σε ηλικία 18 χρονών (το 1938) μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες για ν' αποφύγει τον ναζιστικό κίνδυνο. Σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο του Σινσινάτι, ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική και απέκτησε τον τίτλο του ψυχαναλυτή στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο του Σικάγου.
Διετέλεσε, από το 1956, καθηγητής της ψυχιατρικής και, μετά την συνταξιοδότηση του, ομότιμος καθηγητής στο πανεπιστήμιο των Συρακουσών της Νέας Υόρκης, ενώ δίδαξε και σε άλλα πανεπιστήμια της Αμερικής ως επισκέπτης.
 |
| Τόμας Σας [Thomas Szasz] |
Το 1969, συνέπραξε (αν και ο ίδιος δηλωμένος αθεϊστής) με την λεγόμενη εκκλησία της σαϊεντολογίας (επειδή, όπως ισχυρίσθηκε αργότερα, η οργάνωση αυτή διέθετε πολλά χρήματα και ικανούς δικηγόρους), και από κοινού ίδρυσαν την "Επιτροπή πολιτών για τα ανθρώπινα δικαιώματα" [Citizens Commission of Human Rights] που έθετε ακριβώς ως στόχο την υπεράσπιση των "ψυχιατρικοποιημένων" πασχόντων από τις αυθαιρεσίες και τις καταχρήσεις της ψυχιατρικής. Λίγο αργότερα, το 1971, συμμετείχε μαζί με τον κοινωνιολόγο Έρβιγκ Γκόφμαν στην σύσταση της "Αμερικανικής ένωσης για την κατάργηση των αναγκαστικών νοσηλειών" [American Association for the Abolition of Involuntary Mental Hospitalization], η οποία δραστηριοποιήθηκε μέχρι το 1980, οπότε και αυτοδιαλύθηκε.[5]
Εργογραφία
Ο Τόμας Σας έγραψε πληθώρα επιστημονικών άρθρων (που δημοσιεύτηκαν σε ψυχιατρικά, ψυχαναλυτικά, φιλοσοφικά και νομικά περιοδικά) και πάνω από 35 βιβλία. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και τα κάτωθι:
 |
| Τόμας Σας, "Η βιομηχανία της τρέλας" [The manufacture of madness] |
• Νόμος, ελευθερία και ψυχιατρική: Μια έρευνα του ρόλου των ψυχιατρικών πρακτικών στην κοινωνία (1963). [Law, liberty and psychiatry: An inquiry into the social uses of mental health practices]
• Ιδεολογία και παραφροσύνη: Δοκίμια για την ψυχιατρική απανθρωποποίηση των ανθρώπων (1970). [Ideology and insanity: Essays on the psychiatric dehumanization of man]
• Η βιομηχανία της τρέλας: Μια συγκριτική μελέτη της Ιεράς Εξέτασης και του κινήματος της ψυχικής υγείας (1970). [The manufacture of madness: A comparative study of the Inquisition and the mental health movement]
• Η εποχή της τρέλας: Μια ιστορία του ακούσιου ψυχιατρικού εγκλεισμού μέσω επιλεγμένων κειμένων (1973). [The age of madness: A history of involuntary mental hospitalization presented in selected tests]
• Τελετουργική χημεία: Η τελετουργική δίωξη των ναρκωτικών, των εξαρτημένων και των διακινητών (1974). [Ceremonial chemistry: The ritual persecution of drugs, addicts and pushers]
• Σχιζοφρένεια: Το ιερό σύμβολο της ψυχιατρικής (1976). [Schizophrenia: The sacred symbol of psychiatry]
• Ψυχιατρική σκλαβιά: Όταν ο περιορισμός και ο καταναγκασμός παρουσιάζονται μασκαρεμένα ως θεραπεία (1977). [Psychiatric slavery: When confinement and coercion masquerade as cure]
 |
| "Gardes fous", (1976) αντιψυχιατρικό έντυπο με αφιέρωμα στον Τόμας Σας |
• Το θεραπευτικό κράτος: Η ψυχιατρική στον καθρέφτη των σύγχρονων γεγονότων (1984). [The therapeutic state: Psychiatry in the mirror of current event]
• Αντί-Φρόιντ: Ο Κάρλ Κράους και η κριτική του στην ψυχανάλυση και την ψυχιατρική (1990). [Anti-Freud: Karl Kraus and his criticism of psychoanalysis and psychiatry]
• Απάνθρωπη συμπόνια: Ο ψυχιατρικός έλεγχος των κοινωνικά ανεπιθύμητων (1994). [Cruel compassion: Psychiatric control of society's unwanted]
• Μοιραία ελευθερία: Η ηθική και η πολιτική της αυτοκτονίας (1996). [Fatal freedom: The ethics and politics of suicide]
• Φαρμακοκρατία: Ιατρική και πολιτική στην Αμερική (2001). [Pharmacracy: Medicine and politics in America]
• Η τρέλα μου με έσωσε: Η τρέλα και ο γάμος της Βιρτζίνια Γούλφ (2006) [My madness saved me: The madness and marriage of Virginia Woolf]
• Η ιατρικοποίηση της καθημερινής ζωής: Επιλεγμένα κείμενα (2007). [Medicalization of Everyday Life: Selected Essays]
• Ψυχιατρική: Η επιστήμη των ψεμάτων (2008). [Psychiatry: The Science of Lies]
Το τελευταίο του βιβλίο [Suicide Prohibition: The Shame of Medicine] εκδόθηκε λίγους μόνον μήνες πριν τον θάνατό του.[6]
Έργα του Τόμας Σας μεταφρασμένα στα Ελληνικά
• Τόμας Σ. Σας, Ο μύθος της ψυχικής αρρώστιας, εκδόσεις Κασόλου, 1976.
• Thomas Szasz, Το δεύτερο αμάρτημα, εκδόσεις Αβραάμ, 1982.
• Thomas Szasz, Η βιομηχανία της τρέλας, εκδόσεις Ιανός, 1983. (Επανέκδοση: Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2006.)
• Thomas Szasz, Αιρετικά, Εναλλακτικές εκδόσεις, 2006.
• Thomas Szasz, Νόμος, ελευθερία και ψυχιατρική: Μια έρευνα του ρόλου των ψυχιατρικών πρακτικών στην κοινωνία, εκδόσεις Αρχιπέλαγος, 2007.
• Thomas Szasz & Karl Kraus, Αφορισμοί: Για την ψυχιατρική και την ψυχανάλυση, Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2007.
Άρθρα και συνεντεύξεις
• Thomas Szasz, "Η ψυχιατρική ταξινόμηση σαν στρατηγική προσωπικής καταπίεσης". Στον τόμο: Δύο δοκίμια για τη ψυχιατρική καταπίεση (Szasz / Laing), εκδόσεις Πολιτεία, 1975 / Ελεύθερος τύπος, 1980.
• Thomas Szasz, "Η έννοια της 'ψυχικής ασθένειας'". Στη δίτομη συλλογική έκδοση: "Η τρέλα. Διεθνές Συνέδριο Σημειωτικής και Ψυχανάλυσης του 1976", εκδόσεις Χατzηνικολή, 1978.
• Thomas Szasz, "Η ψυχική υγεία ως ιδεολογία". Ιανός - Ένα Τετράδιο Αναζητήσεων, Τεύχος 3, Οκτώβριος-Νοέμβριος 1982.
• Thomas Szasz, "Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) δεν είναι διάγνωση, είναι στιγματισμός".
Χρήστος Αμπελάς / Χρήστος Μπελόπουλος
(Παραλλαγή του κειμένου αναρτήθηκε και στην Bικιπαίδεια με το ψευδώνυμο Χρῆστος-Α)
-------------------------------
Σχετικές αναρτήσεις:
• Thomas Szasz: Η "Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας" (ΔΕΠΥ) δεν είναι διάγνωση, είναι στιγματισμός!
• David Cooper. Από την αντιψυχιατρική στη 'μη-ψυχιατρική'
• "Μαγεία και Τρέλα". Ο Michel Foucault σχολιάζει το έργο του Thomas Szasz "Η βιομηχανία της τρέλας"
Σημειώσεις
1. Thomas Szasz, Ο μύθος της ψυχικής αρρώστειας, σελ. 17, εκδ. Κασόλου, 1976.
2. Élisabeth Roudinesco, "Thomas S. Szasz, le plus radical des "antipsychiatres", Le Monde, 13.09.2012.
3. Πληροφορίες από το βιογραφικό σημείωμα για τον Σας στον "επίσημο" ιστότοπο τον αφιερωμένο στο έργο του: www.szasz.com
4. Τόμας Σας, Ο μύθος της ψυχικής αρρώστειας, σελ. 273.
5. www.szasz.com: http://www.szasz.com/enemies.html και http://www.szasz.com/abolitionist.html .
6. Για μια πληρέστερη εργογραφία του Τόμας Σας βλέπε: www.szasz-texte.de.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου