Αποσπάσματα από ομιλία (2007) του Αμερικανού ψυχιάτρου Τόμας Σας [*]
«Όταν οι σχολικές αρχές λένε σε μια μητέρα ότι ο γιος της είναι "άρρωστος" και χρειάζεται να πάρει φάρμακα, πώς θα μπορούσε άραγε αυτή να γνωρίζει ότι όλα αυτά είναι απλώς ένα ψέμα; Πώς θα μπορούσε να γνωρίζει ότι αυτό που σήμερα οι ειδήμονες αποκαλούν "διαταραχή ελλειμματικής προσοχής - υπερκινητικότητας" δεν είναι μια πραγματική ασθένεια; Μια μητέρα δεν είναι γνώστης της ιστορίας της ψυχιατρικής. Δεν μπορεί να γνωρίζει ότι οι ψυχίατροι εδώ και αιώνες χρησιμοποιούν διαγνωστικούς όρους, ψευδείς διαγνώσεις για να στιγματίσουν και να ελέγξουν τους ανθρώπους.
Θα σας δώσω μόνο μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα που το αποδεικνύουν: Όταν οι μαύροι σκλάβοι στον Αμερικανικό Νότο δραπέτευαν, δεν το έκαναν, σύμφωνα με τους ψυχιάτρους της εποχής, επειδή ήθελαν να είναι ελεύθεροι, αλλά επειδή δήθεν "υπέφεραν" από μια ασθένεια που την ονόμασαν τότε drapetomania [δραπετομανία], από τις ελληνικές λέξεις δραπέτης και μανία. Δεν υπερβάλλω: Την εποχή εκείνη η δραπετομανία ήταν πράγματι μια διάγνωση "έγκυρη" και αποδεκτή από την ψυχιατρική, όπως είναι σήμερα και η "διαταραχή ελλειμματικής προσοχής". Με την ίδια λογική, οι γυναίκες, το μισό δηλαδή της ανθρωπότητας, αν ήταν αρκετά "ανόητες" για να εξεγερθούν ενάντια στην ανδρική κυριαρχία, ε λοιπόν, αυτό συνέβαινε επειδή δήθεν "έπασχαν" από μια άλλη σοβαρή "ασθένεια", την ονομαζόμενη υστερία, μια ασθένεια που είχε ως "αιτία" την "περιπλάνηση της μήτρας"![1]
Καμιά από τις συμπεριφορές αυτές δεν ήταν, δεν θα μπορούσε να ήταν ασθένεια. Ούτε η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής είναι ασθένεια. Καμιά συμπεριφορά, καμιά απείθαρχη ή κοινωνικά κατακριτέα διαγωγή δεν είναι ασθένεια. Δεν μπορεί να είναι ασθένεια. Η ασθένεια, με την ιατρική σημασία τού όρου, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Από ιατρικής σκοπιάς ελάχιστα ενδιαφέρει πως συμπεριφέρεται ένα παιδί: Δεν υπάρχει τίποτα να εξετάσουμε. Αν έπασχε πραγματικά από κάποια ασθένεια, θα υπήρχαν αντικειμενικά σημεία που ένας γιατρός θα μπορούσε να διαγνώσει ή να αναγνωρίσει με τη βοήθεια αντικειμενικών εξετάσεων. Γι' αυτό άλλωστε όταν πάτε να συμβουλευτείτε ένα γιατρό [όχι ψυχίατρο], σας υποβάλλουν σε αιμοληψίες και ακτινογραφίες. Δεν τους χρειάζεται καθόλου να μάθουν πως συμπεριφέρεστε στην καθημερινή σας ζωή.
Όταν, πριν 60 χρόνια, φοιτούσα στην ιατρική σχολή, υπήρχαν ελάχιστες ψυχικές ασθένειες. Νομίζω πως δεν ήταν περισσότερες από έξι ή επτά. Σήμερα υπερβαίνουν τις 300. Και κάθε μέρα "ανακαλύπτουν" και νέες. Το να κολλήσουμε σε ένα παιδί την ετικέτα του "ψυχικά ασθενούς" είναι στιγματισμός, δεν είναι διάγνωση. Το να του δώσουμε ψυχοφάρμακα είναι δηλητηρίαση, δεν είναι θεραπεία.
Υποστήριξα πριν από πολύ καιρό ότι ο παιδοψυχίατρος είναι ένα από τους πιο επικινδύνους εχθρούς, όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τους ενήλικες, για όλους εμάς που νοιαζόμαστε για τα δύο πιο πολύτιμα και πιο ευάλωτα πράγματα στη ζωή. Και τα δύο αυτά πράγματα είναι τα παιδιά και η ελευθερία. Σήμερα αναρωτιέμαι και πάλι πώς οι γονείς θα μπορέσουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από το "θεραπευτικό κράτος", από την συμμαχία δηλαδή κυβέρνησης και ψυχιατρικής. Πιστεύω, σε τελευταία ανάλυση, ότι αυτό που μπορούν να κάνουν είναι να ανοίξουν τα μάτια τους, να απαλλαγούν από την ιδέα ότι αυτό που ταλαιπωρεί ένα δυστυχισμένο και άτακτο παιδί -και υπάρχουν φυσικά πολλά παιδιά σ' αυτήν την κατηγορία, στην πραγματικότητα όλα τα παιδιά κάποιες στιγμές μπορεί να ανήκουν σ' αυτήν- είναι κάποια ψυχική ασθένεια και ότι το παιδί αυτό θα μπορούσε να βοηθηθεί με κάποια δήθεν "θεραπεία'.
Οι ασθένειες, οι πραγματικές ασθένειες είναι δυσλειτουργίες του ανθρωπίνου σώματος, της καρδιάς, του ήπατος, των νεφρών, του εγκεφάλου ή κάποιου άλλου οργάνου. Ο τυφοειδής πυρετός είναι ασθένεια. Όλοι σας το ξέρετε αυτό, και κανείς δεν αμφιβάλει. Ο "πυρετός της άνοιξης" [spring fever, ο ανοιξιάτικος ερωτισμός] δεν είναι ασθένεια. Όλοι μας ξέρουμε ότι είναι απλώς ένας τρόπος του λέγειν, μια μεταφορά, μια ποιητική έκφραση. Το ίδιο ισχύει και για τις "ψυχικές ασθένειες". Ο όρος "ψυχική ασθένεια" είναι μια μεταφορά, είναι ένας μύθος.[2]
Η αποστολή που έχουμε αναλάβει, να καταπολεμήσουμε τον ψυχιατρικό εξαναγκασμό, είναι σημαντική. Νομίζω πως είναι σημαντικό όλοι μας να πιστέψουμε ότι είναι σημαντική. Δεν υπάρχουν βέβαια πολλοί που το πιστεύουν. Είναι, όμως, ένας σκοπός ευγενής, ένας σκοπός στην επιδίωξη τού οποίου πρέπει, όποια και αν είναι τα εμπόδια, να επιμείνουμε. Η συνείδησή μας δεν απαιτεί τίποτα λιγότερο από αυτό.»
Ελεύθερη απόδοση: ΨυχοΑντιμαχίες
* Πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=7D48AZqR8E0
** O Thomas Szasz (1920-2012) υπήρξε εμβληματική μορφή της αμερικανικής αντιψυχιατρικής.
---------------------------------------------------
Σχετικές αναρτήσεις
• Patrick Landman: Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας δεν υπάρχει!• Peter Breggin: Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, μια απατηλή και επιβλαβής διάγνωση
• Bruce Levine: Η ψυχιατρικοποίηση των απείθαρχων και αντιεξουσιαστικών συμπεριφορών
• Joanna Moncrieff: Το ψυχολογικό είναι πολιτικό
• Bruce Cohen: Η ψυχιατρική ηγεμονία. Μια μαρξιστική θεωρία της ψυχικής αρρώστιας
Σημειώσεις
1. Η λέξη "υστερία" προέρχεται από την "υστέρα" που στα αρχαία ελληνικά σήμαινε τη μήτρα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γιατροί, ήδη από το 2000 π.Χ., πίστευαν ότι πολλές γυναικείες παθήσεις οφείλονταν στην μετακίνηση της μήτρας προς το πάνω μέρος του σώματος, μια κίνηση που πίεζε τα άλλα όργανα και παρεμπόδιζε την αναπνοή προκαλώντας δύσπνοια και αίσθημα πνιγμού. Από τους Αιγύπτιους η θεωρία της "περιπλανώμενης μήτρας" πέρασε στους αρχαίους Έλληνες και από τους Έλληνες στη δυτική ιατρική μέχρι τουλάχιστον τα μέσα του 19ου αιώνα.
2. «Μιλώντας κυριολεκτικά μια αρρώστια ή ένα νόσημα μπορούν να επηρεάσουν μόνο το σώμα. Οπότε, δεν μπορεί να υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται "ψυχική αρρώστια". Ο όρος "ψυχική αρρώστια" είναι μεταφορικός… Η λέξη "άρρωστος" χρησιμοποιείται συχνά με μεταφορική σημασία. Μιλάμε για "άρρωστα" αστεία, για "άρρωστη" οικονομία, μερικές φορές ονομάζουμε και όλο τον κόσμο "άρρωστο" αλλά μόνον όταν μιλάμε για "άρρωστη" ψυχή, κάνουμε συστηματικό και στρατηγικό λάθος και παρερμηνεύουμε τη μεταφορική έννοια σαν να ήταν πραγματική -και φέρνουμε και τον γιατρό για να γιατρέψει το "νόσημα". Είναι το ίδιο σαν να έφερνε κάποιος θεατής της τηλεόρασης τον μάστορα να διορθώσει τη συσκευή της τηλεόρασης, επειδή δεν του αρέσει το πρόγραμμα που βλέπει στην οθόνη!»
(Thomas Szasz, "Ο μύθος της ψυχικής αρρώστιας", εκδ. Κασόλου, 1976)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου