Κριτικές και εναλλακτικές προσεγγίσεις. Κριτική ψυχιατρική. Κριτική ψυχολογία

Η αντιψυχιατρική στην "εποχή της αμφισβήτησης"

Βιωματικές μαρτυρίες

Σελίδες από την ιστορία της τρέλας

Τρέλα και Τέχνη / Τρέλα και Λογοτεχνία

Art Brut / Ακατέργαστη Τέχνη

Η "τρελή Κέιτ", εικονογράφηση ενός ποιήματος του Γουίλλιαμ Κάουπερ (William Cowper)

Τόμας Μπάρκερ (1769–1847), "Η τρελή Κέιτ"
Πικανοθήκη Υόρκης, Αγγλία

Ουίλιαμ Τζέιμς Μπίσοπ, "Η τρελή Κέιτ", 1837
Εθνικό Μουσείο του Λίβερπουλ

     Η "τρελή Κέιτ" [crazy Kate] που απεικονίζεται σε πίνακες του Τόμας Μπάρκερ (Thomas Barker), του Γούλλιαμ Τζέιμς Μπίσοπ (William James Bishop), του Χένρυ Φιούζελι (Henry Fuseli) και άλλων καλλιτεχνών αναφέρεται στον ομώνυμο λογοτεχνικό χαρακτήρα που εμφανίζεται στο πρώτο βιβλίο του μακροσκελούς ποιήματος "The Task" ['Το έργο', 1785] [1] τού Άγγλου ποιητή και υμνογράφου Γουίλλιαμ Κάουπερ (1731-1800) - στο οποίο συγκρίνονται οι αρετές της αγροτικής ζωής, η απεραντοσύνη, το μεγαλείο και η ομορφιά της εξοχής με τη μουντή και περιορισμένη ζωή της πόλης και τα πάντα κατώτερα της φύσης έργα των ανθρώπων.[2] 

    Στο ποίημα ο Κάουπερ περιγράφει μέσα σε λίγους στίχους και την τραγική μοίρα της Κέιτ, μιας νεαρής υπηρέτριας που μαθαίνει ξαφνικά τον αναπάντεχο χαμό μέσα στη θάλασσα τού ναύτη που είχε βαθιά ερωτευθεί και που περίμενε με λαχτάρα το γυρισμό του. Με τα λογικά της χαμένα, τρελή πια, περιπλανιέται ολομόναχη με κουρελιασμένα ρούχα σε απόμακρες ερημιές αναστενάζοντας και θρηνώντας.[3] [4]

Χένρυ Φιούζελι, "Η τρελή Κέιτ", 1806
Μουσείο Γκαίτε, Φρανκφούρτη

    Ο Κάουπερ σκιαγραφεί την "τρελή Κέιτ" με ευαισθησία και σεβασμό στο προσωπικό της δράμα. Είχε άλλωστε και ο ίδιος γνωρίσει από πολύ νωρίς την οδύνη της απώλειας και είχε βιώσει μακρές περιόδους βαθιάς θλίψης και ψυχικής κατάρρευσης: Έχασε τη μητέρα του μικρός (ήταν έξι χρονών) και ως νεαρός ενήλικας βίωσε την ερωτική ματαίωση και απογοήτευση όταν ο θείος του αρνήθηκε να εγκρίνει την ένωσή του με την όμορφη ξαδέλφη του. Λίγο αργότερα, υπό το άγχος της αναμονής της επίσημης εξέτασής του για να προσληφθεί σε μια θέση στη Βουλή των Λόρδων, κατέρρευσε ολοκληρωτικά: Αποπειράθηκε επανειλημμένως να αυτοκτονήσει, και τελικά κλείσθηκε σε φρενοκομείο όπου παρέμεινε για 18 μήνες. Το 1773, σε ηλικία 42 χρόνων, βίωσε μια νέα κρίση που διήρκεσε σχεδόν τρία χρόνια. Πίστευε ότι ήταν καταδικασμένος στην αιώνια κόλαση και ότι ο Θεός του ζητούσε να βάλλει τέλος στη ζωή του. Ανάρρωσε οριστικά με τη βοήθεια και συμπαράσταση αγαπημένων προσώπων και έχοντας ως καταφύγιο και βάλσαμο την ποιητική δημιουργία… 

Ντίνος Χατζηαθανασίου   


1. William Cowper, The Task, book I ("The sofa"): https://www.gutenberg.org/files/3698/3698-h/3698-h.htm

2. "Ο Θεός έπλασε την εξοχή και ο άνθρωπος την πόλη" ['God made the country, and man made the town'], γράφει ο ποιητής.

3. Στον πίνακα του Μπίσοπ η Κέιτ κρατά σφιχτά στο δεξί της χέρι μια καρφίτσα -αναφορά στους  στίχους του ποιήματος όπου η Κέιτ εκλιπαρεί τους διαβάτες που κατά τύχη συναντά στις μοναχικές της περιπλανήσεις, ακόμη και όταν κρυώνει ή πεινά πολύ, να της χαρίσουν μόνο μια καρφίτσα! "Kate is crazed." 

4. Ο Κάουπερ ίσως να εμπνεύστηκε κατά ένα μέρος την ιστορία της Κέιτ από μια αληθινή ιστορία που ενδεχομένως άκουσε, μια ιστορία σαν την ιστορία αυτής της άλλης Κέιτ που τρελάθηκε όταν είδε να πνίγεται μπροστά στα μάτια της την ώρα που ψάρευε ο άνδρας που αγαπούσε. 

ΨυχοΑντιΜαχίες   


    Σχετικά: 

"Θλίψη",
 Βίνσεντ βαν Γκογκ

"Η τρελή του Ετρετά"
Hugues Merle


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου