Κριτικές και εναλλακτικές προσεγγίσεις. Κριτική ψυχιατρική. Κριτική ψυχολογία

Η αντιψυχιατρική στην "εποχή της αμφισβήτησης"

Βιωματικές μαρτυρίες

Σελίδες από την ιστορία της τρέλας

Τρέλα και Τέχνη / Τρέλα και Λογοτεχνία

Art Brut / Ακατέργαστη Τέχνη

Ρόναλντ Λαινγκ (Ronald Laing), η εμβληματική μορφή της βρετανικής αντιψυχιατρικής

    Ο Ρόναλντ Λαινγκ (1927-1989), ο ριζοσπάστης Σκωτσέζος ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και υπαρξιακός φιλόσοφος, υπήρξε μια από τις "ηγετικές" φυσιογνωμίες, μαζί με το Ντέιβιντ Κούπερ και τον Τόμας Σας, του αντιψυχιατρικού κινήματος. Οι πειραματισμοί του και οι θεωρητικές του απόψεις για την τρέλα και γενικότερα για τη ζωή επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 τα κινήματα της αντικουλτούρας αλλά και της Νέας Αριστεράς.


    Βιογραφικά στοιχεία [1]


   • Τα πρώτα χρόνια

Ρόναλντ Λαινγκ
(Ronald Laing)

    Γεννήθηκε σε μια μεσοαστική πρεσβυτεριανή οικογένεια της Γλασκώβης το 1927. Είχε από παιδί πάθος με την ανάγνωση και την μουσική και αργότερα, κατά τη διάρκεια της εφηβείας του, με την κλασσική παιδεία και την φιλοσοφία. Τελειώνοντας τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση γνώριζε ήδη αρκετά καλά Λατινικά και αρχαία Ελληνικά, είχε διαβάσει έργα μεγάλων διανοητών, όπως του Φρόιντ, του Μαρξ, του Νίτσε και του Κίρκεγκωρ, και είχε αποκτήσει δίπλωμα μουσικού από την Βασιλική Μουσική Ακαδημία!

   Το 1945 εισήχθη στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, από την οποία αποφοίτησε το 1951. Παράλληλα με τις ιατρικές του σπουδές συνέχισε να μελετά συστηματικά φιλοσοφία -κυρίως φαινομενολογία και υπαρξιακή φιλοσοφία, οι οποίες και τον καθορίσαν πνευματικά.

    Μετά την αποφοίτησή του από την ιατρική σχολή, αφού πρώτα εργάσθηκε ως ειδικευόμενος γιατρός για μερικούς μήνες σε νευροχειρουργική κλινική, κατετάγη για δύο χρόνια (1951-1953) στο βρετανικό στρατό και υπηρέτησε ως στρατιωτικός γιατρός με βαθμό αξιωματικού σε ψυχιατρική νοσοκομειακή μονάδα.[2] Απόρροια της εμπειρίας του αυτής ήταν και το άρθρο του με τίτλο Ένα περιστατικό συνδρόμου Γκάνσερ[3] που δημοσιεύτηκε το 1953 στο περιοδικό του βρετανικού στρατιωτικού υγειονομικού σώματος.

    Με τη λήξη της στρατιωτικής του θητείας επέστρεψε στη Γλασκώβη όπου και ολοκλήρωσε την εκπαίδευση του στην ψυχιατρική. Κατά τη διάρκεια της πρακτικής του εξάσκησης στο Βασιλικό ψυχιατρείο Γκαρτνέιβελ (Gartnavel Royal Mental Hospital) είχε την ευκαιρία να οργανώσει μια πειραματική ψυχοθεραπευτική μονάδα, όπου ασθενείς και προσωπικό διαβίωναν σ' ένα χαλαρό περιβάλλον φορώντας τα καθημερινά τους ρούχα, χωρίς στολές και ιατρικές μπλούζες -συνθήκες που για την εποχή εκείνη ήταν πρωτόγνωρες και ιδιαίτερα ριζοσπαστικές. Ο ασθενείς είχαν την δυνατότητα να ασχολούνται ελεύθερα, αν το ήθελαν, με καθημερινές δραστηριότητες σαν αυτές που θα μπορούσαν να είχαν αν ζούσαν εκτός ασύλου (μαγείρεμα, διάβασμα περιοδικών ή βιβλίων, καλλιτεχνικές ενασχολήσεις κ.τ.λ.). Η αξιολόγηση τους μετά το πέρας του προγράμματος έδειξε ότι αυτές οι απλές αλλαγές που καθιστούσαν την καθημερινή τους ζωή λίγο περισσότερο κοινωνική, υπεύθυνη και ανθρώπινη ήταν ικανές να επιφέρουν σημαντική βελτίωση στην συμπεριφορά και την ψυχική τους κατάσταση[4].


    • Ψυχανάλυση, επιστημονική έρευνα και πειραματισμοί με LSD


    Το 1956 ο Λαινγκ εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και αρχικά προσλήφθηκε ως επιμελητής ψυχίατρος στην Κλινική Τάβιστοκ (ένα ίδρυμα θεραπείας, έρευνας και εκπαίδευσης ψυχαναλυτικά προσανατολισμένο) και αργότερα, από το 1962 έως το 1965, ως διευθυντής ψυχίατρος στην Ψυχοθεραπευτική Κλινική Λάνγκαμ (Langham Clinic)

   Το 1957 ξεκίνησε και την ψυχαναλυτική του εκπαίδευση με προσωπικό αναλυτή τον Τσαρλς Ράικροφτ[5] και επόπτες τον Ντόναλντ Γουΐνικοτ[6] και την Μάριον Μίλνερ[7]. Απέκτησε τον τίτλο του ψυχαναλυτή το 1960 και άνοιξε ιδιωτικό ιατρείο, όπου μεταξύ άλλων πειραματίσθηκε  χορηγώντας σε ασθενείς (εννοείται για ψυχοθεραπευτικούς λόγους) παραισθησιογόνα, όπως μεσκαλίνη και ελ ες ντι [8].

    Την ίδια χρονιά δημοσιεύθηκε και το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Ο διχασμένος εαυτός[9], στο οποίο (όπως ο ίδιος έγραψε αργότερα) προσπάθησε υπό το πρίσμα της φαινομενολογίας και της υπαρξιακής φιλοσοφίας να καταστήσει λίγο περισσότερο κατανοητή την τρέλα και την διαδικασία που οδηγεί σ' αυτήν. Ακολούθησε, τον επόμενο χρόνο (1961), η έκδοση του δευτέρου τόμου με τίτλο Ο εαυτός και οι άλλοι[10].

    Το 1964 εκδόθηκαν τα βιβλία του Λόγος και Βία[11] και Ψυχική ισορροπία, τρέλα και οικογένεια[12]. Το πρώτο, το οποίο συνέγραψε μαζί με τον Ντέιβιντ Κούπερ, αποτελεί μια διαυγή και πιστή παρουσίαση της υπαρξιακής φιλοσοφίας του Ζαν Πωλ Σαρτρ, όπως ο ίδιος φιλόσοφος αναγνώρισε σε επιστολή του. Το δεύτερο, το οποίο συνέγραψε με τον Ααρών Έστερσον, παρουσίαζε την έρευνα που οι δύο συγγραφείς διεξήγαγαν για πέντε έτη (1958 -1963),  με την ενθάρρυνση του τότε διευθυντή της Κλινικής Τάβιστοκ Τζον Μπόουλμπυ, [13] πάνω σε οικογένειες σχιζοφρενών που νοσηλευόταν σε δύο ψυχιατρικά νοσοκομεία.

Τεύχος της Ψυχεδελικής
επιθεώρησης
(1965) με άρθρο

του Ρόναλντ Λαινγκ
    Μεταξύ 1960 και 1965 ο Λαινγκ δημοσίευσε επίσης αρκετά άρθρα σε περιοδικά (επιστημονικά και μη), όπως το με τον εύγλωττο τίτλο "Είναι η σχιζοφρένεια μια αρρώστια;"[14] που δημοσιεύθηκε στην Διεθνή εφημερίδα της κοινωνικής ψυχιατρικής (International Journal of Social Psychiatry), αλλά και το "Η υπερβατική εμπειρία στη θρησκεία και την ψύχωση"[15] που δημοσιεύθηκε στην "Ψυχεδελική επιθεώρηση" (Psychedelic Review), την οποία είχε ιδρύσει και διηύθυνε ο Τίμοθυ Λήρυ[16].

    Με τις δημοσιεύσεις αυτές οι ριζοσπαστικές και καινοτόμες ιδέες του Ρόναλντ Λαινγκ έγιναν διεθνώς γνωστές και προκάλεσαν συζητήσεις και αντιπαραθέσεις τόσο μεταξύ των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας όσο και μεταξύ του ευρύτερου κοινού. Ο Λαινγκ καθιερώθηκε ως ηγετική μορφή της αντιψυχιατρικής και των νέων κοινωνικών κινημάτων.[17] Συνδέθηκε άλλωστε με τον Πέρυ Άντερσον (Perry Anderson), τον μαρξιστή ιστορικό συγγραφέα και εκδότη τότε της Επιθεώρησης της Νέας Αριστεράς (New Left Review), όπου μεταξύ 1962 και 1964 ο Λαινγκ δημοσίευσε επίσης κάποια άρθρα[18].

    Η συγγραφική παραγωγική του δραστηριότητα του συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια.
Το 1966 σε συνεργασία με τους Χέρμπερτ Φίλλιπσον (H. Phillipson) και Α. Ρόμπερτ Λη (A.R. Lee) δημοσίευσε ένα σχετικά δύσβατο για το ευρύ κοινό θεωρητικό και μεθοδολογικό σύγγραμμα με τίτλο "Η Διαπροσωπική αντίληψη: Θεωρία και μέθοδος έρευνας"[19]. Το 1967 εκδόθηκε το βιβλίο του Η πολιτική της εμπειρίας και το πουλί του παραδείσου[20] (το οποίο θα καταστεί και το πιο πολυδιαβασμένο), το 1970 το ποιητικό του έργο Κόμβοι[21] και το 1971 Η Πολιτική της οικογένειας[22]. Συμμετείχε επίσης με το κείμενό του "Το Προφανές"[23] στο περίφημο δεκαπενθήμερο Συνέδριο για την Διαλεκτική της Απελευθέρωσης, το οποίο συνδιοργάνωσε ο Ντέιβιντ Κούπερ μαζί με τον Τζο Μπερκ και τον Λέον Ρέντλερ το καλοκαίρι του 1967 στο Λονδίνο.


    • Ο Σύνδεσμος Φιλαδέλφεια και η θεραπευτική κοινότητα στο Κίνγκσλεϋ Χωλ (Kingsley Hall)

Πατήστε ΕΔΩ για να ανοίξει η ενότητα σε νέο παράθυρο

    Το 1964 ο Λαινγκ μαζί με τον Ντέιβιντ Κούπερ, τον Ααρών Έστερσον και άλλους ριζοσπάστες ψυχιάτρους ίδρυσαν τον Σύνδεσμο Φιλαδέλφεια (Philadelphia Association), μια μη-κερδοσκοπική οργάνωση που είχε ως στόχο τη δημιουργία εναλλακτικών ψυχιατρικών δομών στις οποίες θα μπορούσαν να καταφεύγουν ψυχικά πάσχοντες που δεν επιθυμούσαν να εισαχθούν σε ψυχιατρικά νοσοκομεία και να υποστούν τις παραδοσιακές θεραπείες της ορθόδοξης ψυχιατρικής. Διασημότερη από τις εναλλακτικές αυτές δομές υπήρξε η αντι-ιεραρχική θεραπευτική κοινότητα του Κίνγκσλεϋ Χωλ (στο Ανατολικό Λονδίνο), η οποία λειτούργησε υπό την διεύθυνση του ίδιου του Λαινγκ από το 1965 έως το 1970, οπότε και έκλεισε αναγκαστικά μετά από διαμαρτυρίες των περιοίκων.

Η Μαίρη Μπαρνς στο δωμάτιό της
στο Κίνγκσλεϋ Χωλ
    Εμβληματική μορφή του Κίνγκσλεϋ Χωλ (και της αντιψυχιατρικής) αναδείχθηκε η Μαίρη Μπαρνς (Mary Barnes), μια πρώην νοσηλεύτρια με πλούσιο ψυχιατρικό ψυχωτικό ιστορικό, η οποία είχε ζητήσει να γίνει μέλος της θεραπευτικής κοινότητας επηρεασμένη από την ανάγνωση του "Διχασμένου εαυτού". Η Μαίρη Μπάρνς κατά τη διάρκεια  της παραμονής της στο Κίνγκσλεϋ Χωλ θα κατορθώσει να ξεπεράσει την ψύχωσή της με τη φροντίδα και τη συμπαράσταση του Αμερικανού ψυχιάτρου Τζο Μπερκ (Joe Berke) και θα εξελιχθεί σταδιακά σε ταλαντούχα ζωγράφο. Επιβεβαίωσε έτσι με το παράδειγμά της μια από τις κεντρικές θέσεις του Λαινγκ, ότι δηλαδή η τρέλα (η ψύχωση) δεν οδηγεί αναγκαστικά στη διάλυση και την εξαθλίωση, αλλά αντίθετα θα μπορούσε, υπό κάποιες προϋποθέσεις, να δώσει διέξοδο σε έναν περισσότερο αυθεντικό τρόπο ζωής. (Η Μαίρη Μπαρνς θα διηγηθεί την εμπειρία της -το "ταξίδι" της- σε ένα βιβλίο που θα γράψει το 1971 από κοινού με τον "συν-θεραπευτή" της Τζο Μπερκ με τίτλο "Μέρι Μπαρνς: Δύο εξιστορήσεις ενός ταξιδιού διαμέσου της τρέλας"[24].

    Μετά το κλείσιμο του Κίνγκσλεϋ Χωλ, ο Λαινγκ ανέστειλε προσωρινά και τη λειτουργία του ιδιωτικού του ιατρείου με σκοπό να ταξιδέψει για μερικούς μήνες στην Ινδία και την Κεϋλάνη. Είχε ήδη αρχίσει να αποστασιοποιείται από την ψυχανάλυση αλλά ακόμη και από την ριζοσπαστική ψυχιατρική (και ιδιαίτερα από τις πολιτικές θέσεις του Κούπερ, με τον οποίο άλλωστε είχε έρθει σε ρήξη σχετικά με την χρήση του όρου αντιψυχιατρική τον οποίο ο Λαινγκ δεν αποδεχόταν),[25] και να στρέφει το ενδιαφέρον του στις ανατολικές φιλοσοφίες, τον μυστικισμό και τις εναλλακτικές ψυχοθεραπείες.


     • Η στροφή προς τις ανατολικές φιλοσοφίες και τις "νέες" (εναλλακτικές) ψυχοθεραπείες


"Asylum" (1986) - "περιοδικό
για τη δημοκρατική ψυχιατρική"
Πρώτο τεύχος με αποκλειστική
συνέντευξη του Ronald Laing
    Το 1971 επισκέφθηκε την Κεϋλάνη, όπου παρέμενε έξι μήνες μελετώντας διαλογισμό σ' ένα βουδιστικό καταφύγιο, και την Ινδία όπου μυήθηκε στη λατρεία της θεάς Κάλι. Μελέτησε επίσης σανσκριτικά και συνάντησε τον Γκοβίντα Λάμα (Govinda Lama) -γκουρού του Τίμοθυ Λήρυ (Timothy Leary) και του Ρίτσαρντ Άλπερτ (Richard Alpert ή Ram Dass).

    Την επόμενη χρονιά ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου συνάντησε την ειδικευμένη στην ψυχοθεραπευτική τεχνική της "αναγέννησης" (rebirthing) Αμερικανίδα θεραπεύτρια Ελίζαμπεθ Φερ (Elizabeth Fehr). Ο Λαινγκ υιοθέτησε την εναλλακτική αυτή τεχνική και επιστρέφοντας στο Λονδίνο την εξάσκησε για κάποια περίοδο.

     Συνέχισε επίσης τη συγγραφική του δράση: Το 1976 εκδόθηκαν τα έργα  Μ' αγαπάς[26] και Τα γεγονότα της ζωής[27]· το 1978 τα Συνομιλίες με παιδιά[28] και Σονέτα[29]· και το 1982 Η φωνή της εμπειρίας[30]. Τα βιβλία όμως αυτά δεν είχαν την εμπορική επιτυχία των προηγούμενων έργων του. Τέλος, το 1985 δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του με τίτλο "Σοφία, τρέλα και ανοησία: Η κατασκευή ενός ψυχίατρου"[31].

    Ο Λαινγκ πέθανε το 1989 στο Σαν Τροπέ της Γαλλίας από καρδιακή ανακοπή παίζοντας τένις. Είχε αποκτήσει δέκα παιδιά, πέντε από τον πρώτο του γάμο, τρία από τον δεύτερο και δύο από άλλες σχέσεις.

© Χρήστος Μπελόπουλος

     Υ.Γ.: Το καλοκαίρι του 1985 ο Ρόναλντ Λαινγκ επισκέφθηκε τη Χίο και συμμετείχε ως διδάσκων σε σεμινάριο οργανωμένο από το Ιωνικό Κέντρο.

-------------------------------

    Βλέπε επίσης:
 •  "Ποιός είναι τρελός; Ποιός είναι "σχιζοφρενής"; Μια συνέντευξη με τον Ronald Laing(1973)
 •  Ronald Laing: "Η έννοια της σχιζοφρένειας είναι ένας ζουρλομανδύας που περιορίζει ψυχίατρους και ασθενείς"
 •  Roland Laing, Μια περίπτωση εφηβικής "σχιζοφρένειας"




 Βιβλία του Ρόναλντ Λαινγκ στα ελληνικά


Βιβλία του
Ρόναλντ Λαινγκ
στα Ελληνικά
• Ρόναλντ Λαινγκ, "Το εμφανές"· στο (συλλογικό): Η διαλεκτική της απελευθέρωσης, εκδόσεις Στοχαστής, 1972.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Ο διχασμένος εαυτός: Υπαρξιακή μελέτη της ψυχοδιανοητικής υγείας και αρρώστιας, εκδόσεις Καστανιώτη, 1975.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Η πολιτική της οικογένειας, εκδόσεις Καστανιώτη, 1975.
• Ρόναλντ Λαινγκ - Ααρών Έστερσον, Η ψυχική υγεία, η τρέλα και η οικογένεια: Οικογένειες σχιζοφρενών, εκδόσεις Ράππα, 1975.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Ο εαυτός και οι άλλοι, εκδόσεις Καστανιώτη, 1976.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Κόμποι, εκδόσεις Άκμων, 1977.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Η πολιτικής της εμπειρίας και το πουλί του παραδείσου, εκδόσεις Καστανιώτη, 1977.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Μ' αγαπάς: Διασκευή με διάλογο και στίχους, εκδόσεις Καστανιώτη, 1977.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Τα γεγονότα της ζωής, εκδόσεις Καστανιώτη, 1978.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Συνομιλίες με παιδιά, εκδόσεις Ύψιλον, 1980.
• Ρόναλντ Λαινγκ - Τόμας Σας, Δύο δοκίμια για την ψυχιατρική καταπίεση, εκδόσεις Ελεύθερος τύπος, 1980.
• Ρόναλντ Λαινγκ - Ντέιβιντ Κούπερ, Λόγος και Βία: Δέκα χρόνια φιλοσοφίας του Σαρτρ 1950-1960, εκδόσεις Πράξις, 1983.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Η φωνή της εμπειρίας· εμπειρία, επιστήμη και ψυχιατρική, εκδόσεις Ελεύθερος τύπος, 1984.
• Ρόναλντ Λαινγκ - Α. Λη - Χ. Φίλιπσον, Διαπροσωπική αντίληψη: Θεωρία, εκδόσεις Πρίσμα, 1990.
• Ρόναλντ Λαινγκ, Η σοφία, η τρέλα και η ανοησία: Η κατασκευή ενός ψυχιάτρου, εκδόσεις Πράξις, 1990.



Σημειώσεις

1. Stephen Ticktin, R.D. Laing's Biography, The society for laingian studies.
  Alain De Mijolla, International Dictionary of Psychoanalysis, Thomson Gale, 2004.
•  Encyclopedia of World Biography, "Laing, R. D.", 2006, Encyclopedia.com.

2. Ο Ρόναλντ Λαινγκ είχε αρχικά απαλλαγεί από τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις λόγω άσθματος. Σχεδίαζε να μεταβεί στη Βασιλεία όπου ο Ελβετός ψυχίατρος και υπαρξιστής φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερς είχε υποσχεθεί να τον "αναλάβει" με προσωπικές εβδομαδιαίες συναντήσεις ενώ ταυτόχρονα θα συνέχιζε την ειδίκευσή του στη νευροχειρουργικό τμήμα του Πανεπιστημίου. Το σχέδιο δεν έμελλε να πραγματοποιηθεί ποτέ. Το 1951 λόγω του κορεατικού πολέμου ο βρετανικός στρατός ακύρωσε πολλές από τις απαλλαγές που είχε δώσει, και ο Λαινγκ επιστρατεύθηκε. Υπηρέτησε αρχικά ως υπολοχαγός και αργότερα ως λοχαγός σε στρατιωτικές μονάδες συνεχίζοντας την ειδίκευσή του  στη νεροχειρουργική, την νευρολογία και την ψυχιατρική.
(R. D. Laing, "Η σοφία, η τρέλα και η ανοησία. Η κατασκευή ενός ψυχιάτρου". εκδόσεις Πράξις, 1990, σελ. 125.)

3. Ronald D. Laing, "An instance of the Ganser Syndrome", Journal of the Royal Army Medical Corps, 99 (1953), 169-172. (Μια σύντομη περιγραφή του άρθρου περιέχεται στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λαινγκ "Η σοφία, η τρέλα και η ανοησία..., ό.π., σελ. 140-144.)

Σύνδρομο Ganser (Γκάνσερ ): ψυχιατρικό σύνδρομο (γνωστό επίσης ως υστερική ψευδοάνοια ή σύνδρομο των κατά προσέγγιση απαντήσεων) που περιέγραψε στα τέλη του 19ου αιώνα ο Γερμανός ψυχίατρος Sigbert Ganser (1853-1930). Το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα του συνδρόμου είναι οι εξόφθαλμα λανθασμένες απαντήσεις που δίνει ο ασθενής σε απλές και εύκολες ερωτήσεις παρόλο που φαίνεται να καταλαβαίνει πλήρως το νόημά τους. (π.χ.: Πόσα πόδια έχει η κότα; Τρία. Πόσα είναι τα δάχτυλα των χεριών; Δεκατέσσερα.) Κατατάσσεται (συνήθως) στις υστερικές (ή διασχιστικές με την σύγχρονη ορολογία) διαταραχές.

4. Laing, R.D.- J.L. Cameron, "Patient and Nurse: Effects of Environmental Changes in the Care of Chronic Schizophrenics", The Lancet, Vol. 2, No. 6905, December 31, 1955.

5. Charles Rycroft (1914-1998): Βρετανός ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, συγγραφέας του "Κριτικού λεξικού της ψυχανάλυσης" [A Critical Dictionary of Psychoanalysis].

6. Donald Winnicott (1896-1971): Βρετανός παιδοψυχίατρος και ψυχαναλυτής. Στα ελληνικά κυκλοφορούν μεταξύ άλλων και τα βιβλία του "Το παιδί, η οικογένεια και ο εξωτερικός κόσμος" και "Το παιδί, το παιχνίδι και η πραγματικότητα" από τις εκδόσεις Καστανιώτη, "Ο φόβος της κατάρρευσης" από τις εκδόσεις Άγρα κ.α.

7. Marion Milner (1900-1998):
Βρετανίδα ψυχαναλύτρια και εικαστικός. Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία της "Όταν δεν μπορείς να ζωγραφίσεις: Εμπόδια στην ψυχική δημιουργικότητα" [On not being able to paint], και "Τα χέρια του ζώντος θεού. Το χρονικό μιας ψυχαναλυτικής θεραπείας" [The hands of the living God], εκδόσεις Πεδίο.

8. Η χρήση LSD σε πλαίσιο ψυχοθεραπείας

Πατήστε ΕΔΩ για να ανοίξει η ενότητα σε νέο παράθυρο
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν ο Λαινγκ άρχισε να πειραματίζεται με το ελ ες ντι (LSD), η ψυχοτρόπος αυτή συνθετική ουσία δεν είχε ακόμη απαγορευθεί. Η ελβετική φαρμακευτική εταιρεία Sandoz, στα εργαστήρια της οποίας δύο δεκαετίες πριν είχε πρωτο-παραχθεί, την προωθούσε νόμιμα σε ψυχιάτρους και ψυχολόγους με την εμπορική επωνυμία  Delysid. Στο πληροφοριακό της δελτίο έγραφε ότι η χορήγηση του "φαρμάκου" ενδεικνυόταν στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Σε ψυχαναλυτικές ψυχοθεραπείες προκειμένου να διευκολυνθεί η έκφραση καταπιεσμένων βιωμάτων και συναισθημάτων, ιδιαίτερα σε ιδεοψυχαναγκαστικούς ή αγχώδεις ασθενείς. β) Σε ερευνητικά προγράμματα για την φύση της ψυχωτικής διαδικασίας. (Σε ερευνητικό πλαίσιο ο ψυχίατρος θα μπορούσε είτε να καταναλώσει ο ίδιος το Delysid ώστε να διευρύνει την προσωπική του ικανότητα κατανόησης των ψυχωτικών ασθενών είτε να το χορηγήσει σε υγιή άτομα για να προκαλέσει πειραματικά ένα σύντομο ψυχωσιόμορφο επεισόδιο προς χάριν της επιστημονικής παρατήρησης.)
Ο Λαινγκ πειραματίσθηκε με το LSD (όπως και με άλλα παραισθησιογόνα) χορηγώντας το τόσο σε ασθενείς του όσο, αναμφίβολα, και στον ίδιο του τον εαυτό. Άλλωστε, λέγεται, ότι το πεζό του ποίημα με τίτλο "Το πουλί του παραδείσου" που συμπεριελήφθη ως παράρτημα στη έκδοση του βιβλίου του "Η πολιτική της εμπειρίας" περιέγραφε ακριβώς τα υπό την επήρεια ψυχεδελικών ουσιών προσωπικά του βιώματα.
Το LSD απαγορεύτηκε το 1968 στις Η.Π.Α. και λίγο αργότερα και στις άλλες χώρες. Εν τούτοις κάποια χρόνια μετά,  το 1977, ο Λαινγκ θα συλληφθεί για κατοχή παράνομων παραισθησιογόνων ουσιών.

9. Ronald Laing, The Divided Self: An Existential Study in Sanity and Madness, Tavistock Publications, 1960.

10. Ronald Laing, The Self and Others, Tavistock Publications, 1961.

11. Ronald Laing - David Cooper, Reason and Violence: A Decade of Sartre's Philosophy 1950-1960, Tavistock Publications, 1964.

12. Ronald Laing - Aaron Esterson, Sanity, Madness and the Family, Tavistock Publications, 1964.

13. John Bowlby (1907-1990): Βρετανός ψυχαναλυτής με σπουδές ψυχολογίας και ιατρικής, γνωστός μεταξύ άλλων για την "θεωρία του δεσμού" [attachment].*
    * Jeremy Holmes, "Ο John Bowlby και η θεωρία του δεσμού" ['John Bowlby and the Attachment Theory'], εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2009.
 
14. Ronald Laing, "Is schizophrenia a disease?" International Journal of Social Psychiatry, 1964, 10:184-193.

15. Ronald Laing, "Transcendental Experience in Relation to Religion and Psychosis", Psychedelic Review, 6, 1965.

16.  Timothy Leary, (1920-1996): Αμερικανός ψυχολόγος, ερευνητής και καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Μπέρκλεϋ και του Χάρβαρντ, υπέρμαχος της χρήσης ψυχοτρόπων (ψυχεδελικών) ουσιών (όπως η μεσκαλίνη και το ελ ες ντι) με στόχο την διεύρυνση της αντίληψης και της ανθρώπινης συνείδησης. Οι ιδέες του συνδέθηκαν στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 με τα κινήματα των χίππυς και της αντικουλτούρας και τον έφεραν σε αντιπαράθεση με τις αμερικανικές αρχές. Υπήρξε επίσης ένθερμος θιασώτης των νέων τεχνολογιών, της εικονικής πραγματικότητας και της κυβερνοκουλτούρας.

Η αυτοβιογραφία του Laing
17. Ο Λαινγκ ποτέ δεν αποδέχθηκε τους όρους αντιψυχίατρος και αντιψυχιατρική θεωρώντας τους αδόκιμους. «Ποτέ δεν απόκάλεσα τον εαυτό μου αντι-ψυχίατρο και έχω αποποιηθεί τον όρο από την πρώτη στιγμή που ο φίλος και συνεργάτης μου Νταίηβιντ Κούπερ τον εισηγήθηκε. Ωστόσο συμφωνώ με τη θέση της αντι-ψυχιατρικής ότι η ψυχιατρική, γενικά, λειτουργεί αποκλείοντας και καταστέλλοντας όλα εκείνα τα στοιχεία που η κοινωνία τα θέλει κατεσταλμένα και αποκλεισμένα. Αν η κοιωννία απαιτήσει τέτοιο αποκλεισμό, τότε ο αποκλεισμός θα γίνει με ή χωρίς τη βοήθεια της ψυχιατρικής. Αρεκτοί ψυχίατροι ζητούν η ψυχιατρική ν' αρνηθεί αυτή τη λειτουργία. Στην Ιταλία μερικοί το έχουν κάνει· επίσης αρκετοί θα ήθελαν να το κάνουν και σε άλλες χώρες, αλλά δεν είναι εύκολο. Μια τέτοια ολοκληρωμένη αλλαγή πολιτικής απαιτεί μια ολοκληρωμένη μεταβολή προοπτικής, και αυτό είνια σπάνίο.» ( R. D. Laing, "Η σοφία, η τρέλα και η ανοησία..., ό.π., σελ.23.) 
Επί του θέματος βλέπε επίσης: Ρόναλντ Λαινγκ "Τί είναι η αντιψυχιατρική".  

18. Άρθρα του Ρόναλντ Λαινγκ στο New Left Review.

19. Ronald Laing, H. Phillipson and A.R. Lee, Interpersonal Perception: A Theory and a Method of Research, Tavistock Publications, 1966.

20. Ronald Laing, The Politics of Experience and The Bird of Paradise, Pantheon, 1967.

21. Ronald Laing, Knots, Pantheon, 1970.

22. Ronald Laing, The Politics of the Family, Pantheon, 1971.

23. Ronald Laing, "The Obvious" στο: D. Cooper (ed), The Dialectics of Liberation, Penguin, 1968.

24. Mary Barnes - Joe Berke, Mary Barnes: Two Accounts of a Journey through Madness, MacGibbon & Kee, 1971.

25. "Ποτέ μου δεν αποκάλεσα τον εαυτό μου αντι-ψυχίατρο και έχω αποποιηθεί αυτόν τον όρο από την πρώτη στιγμή που ο φίλος και συνεργάτης Ντέιβιντ Κούπερ τον εισήγαγε", γράφει ο Ρόναλντ Λαινγκ στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο "Η σοφία, η τρέλα και η ανοησία· η κατασκευή ενός ψυχιάτρου" (σελ. 23). "Ωστόσο, συμφωνώ με τη θέση της αντι-ψυχιατρικής ότι η ψυχιατρική, γενικά, λειτουργεί αποκλείοντας και καταστέλλοντας όλα εκείνα τα στοιχεία που η κοινωνία τα θέλει κατασταλμένα και αποκλεισμένα." (Βλέπε επίσης για το ίδιο θέμα: "Ποιός είναι τρελός; Ποιός είναι "σχιζοφρενής"; Μια συνέντευξη με τον Ronald Laing".)
 
26. Roland Laing, Do You Love Me? An Entertainment in Conversation and Verse, Pantheon, 1976.

27. Roland Laing, The Facts of Life, Pantheon, 1976.

28. Roland Laing, Conversations With Children [Conversations With Adam and Natasha], Pantheon, 1977.

29. Roland Laing, Sonnets, Michael Joseph Ltd., 1979.

30. Roland Laing, The Voice of Experience, Pantheon. 1982.

31. Roland Laing, Wisdom, Madness, and Folly-The Making of a Psychiatrist, Macmillan, 1985.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου