Το Μάιο του 1998 το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου σε συνεργασία με την "Επίθεση των Τρελών" (Irren-Offensive), μια αυτοδιαχειριζόμενη ομάδα πρώην χρηστών και "επιζησάντων της ψυχιατρικής"[1], οργάνωσαν ένα εικονικό "διεθνές δικαστήριο" ενάντια στην ψυχιατρική και τις καταναγκαστικές και απανθρωποιητικές πρακτικές της. Στο δικαστήριο δόθηκε το όνομα του Γάλλου φιλοσόφου Μισέλ Φουκώ (Michel Foucault), του οποίου το βιβλίο "Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή" αποτέλεσε βιβλίο αναφοράς για τα ριζοσπαστικά αντι-ψυχιατρικά κινήματα στις δεκαετίες 1960-1970, μαζί με τα βιβλία "Ο μύθος της ψυχικής ασθένειας" του Τόμας Σας και "Άσυλα" του Ίρβινγκ Γκόφμαν[2].
Βασικός "κατήγορος" κατά τη διάρκεια της "δίκης" ήταν ο Ρoν Λάιφερ (Ron Leifer), Αμερικανός ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής, μαθητής του Τόμας Σας. Το σώμα των "ενόρκων" απαρτιζόταν από άτομα με ψυχιατρική εμπειρία -μέλη οι περισσότεροι της "Επίθεσης των τρελών". Συμμετείχαν επίσης Ισραηλινοί και Αμερικανοί ακτιβιστές. "Πρόεδρος" των ενόρκων ήταν η Αμερικανίδα φεμινίστρια συγγραφέας Κέιτ Μίλλετ (Kate Millett), πρώην έγκλειστη και η ίδια σε ψυχιατρεία των ΗΠΑ και της Ιρλανδίας, η οποία το 1990 είχε δημοσιεύσει το πολυσέλιδο βιβλίο της "Τhe loony-bin trip" -μια περιγραφή των οδυνηρών και ταπεινωτικών ψυχιατρικών της εμπειριών και των αγώνων της ενάντια στην καταναγκαστική ψυχιατρική.
Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις καταθέσεις των θυμάτων της ψυχιατρικής είχε η μαρτυρία της Ελβίρα Μαντέι (Elvira Manthey). Το 1937, σε ηλικία έξι χρονών μεταφέρθηκε από την κοινωνική πρόνοια στο ψυχιατρείο του Μαγδεμβούργου, όπου ναζιστές ψυχίατροι μετά από μια ολιγόλεπτη εξέταση τη χαρακτήρισαν διανοητικά καθυστερημένη, επικίνδυνη και υποψήφια για "εξάλειψη". Η Ελβίρα κατόρθωσε την τελευταία στιγμή
να γλυτώσει από το θάλαμο αερίων -τύχη που δεν είχε η τρίχρονη αδελφή τους, όπως και πολλά άλλα μικρά παιδιά με αναπηρίες και ψυχο-κοινωνικά προβλήματα που δολοφονήθηκαν από τους ναζί ως "άτομα που δεν άξιζε να ζουν".[3]Οι ένορκοι παρουσίασαν την "ετυμηγορία" τους σε ένα σύντομο κείμενο -ένα δριμύ κατηγορώ ενάντια στην ψυχιατρική-, στο οποίο απηχούνταν οι θέσεις των ριζοσπαστικών αντιψυχιατρικών κινημάτων και των "επιζώντων" της ψυχιατρικής όπως αυτές πρωτοδιατυπώθηκαν στη δεκαετία του 1970. (Μπορείτε να δείτε ή να κατεβάσετε το βίντεο με αποσπάσματα της "δίκης" και ελληνικούς υπότιτλους στη διεύθυνση: https://www.foucault.de/)[4]
Τρία χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 2001, το Ίδρυμα Μπέρτραντ Ράσσελ για την Ειρήνη οργάνωσε στο Βερολίνο (μαζί με την ισραηλινό Σύνδεσμο Ενάντια στις Ψυχιατρικές Βιαιοπραγίες / Association Against Psychiatric Assault) ένα άλλο "διεθνές δικαστήριο" κατηγορώντας την ψυχιατρική για συστηματικές παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας της.[5] Το "κατηγορητήριο" συνέταξαν αυτήν τη φορά ο (αντι)ψυχίατρος Τόμας Σας και ο καθηγητής νομικής Τζωρτζ Αλεξάντερ (George Alexander), οι οποίοι το 1970 ίδρυσαν μαζί με τον κοινωνιολόγο Έρβινγκ Γκόφμαν την "Αμερικανική ένωση για την κατάργηση των αναγκαστικών νοσηλειών".[6] Το σώμα των "ενόρκων" ήταν μεικτό: Συμμετείχε σ' αυτό ο προαναφερθείς ψυχίατρος Ρον Λάιφερ, καθηγητές νομικής και κοινωνικών επιστημών και οι επιζήσαντες της ψυχιατρικής Κέιτ Μίλλετ, Όττο Κλάιν (που επέζησε από τα απάνθρωπα πειράματα του διαβόητου Μένγκελε) και Πάουλο Κοέλιο (ο γνωστός συγγραφέας ο οποίος σε νεαρή ηλικία είχε εγκλειστεί τρεις φορές σε ψυχιατρείο από τους γονείς τους επειδή αρνιόταν να ακολουθήσει τον δρόμο που είχαν διαλέξει γι' αυτόν).[7]
• • • • •
Η ετυμηγορία του "Δικαστηρίου Φουκώ":
«Καταλήγουμε πως, όντας απρόθυμη να αποκηρύξει τη χρήση ισχύος, βίας και επιβολής, η ψυχιατρική είναι ένοχη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, για τη σκόπιμη καταστροφή της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της ζωής. Και κυρίως μέσα απ' τη νομική κατηγορία του "ψυχικά ασθενούς" η οποία επιτρέπει την ολοκληρωτική αποστέρηση των ανθρώπινων και πολιτικών δικαιωμάτων και των νόμων της φυσικής δικαιοσύνης.
Επιπλέον, η ψυχιατρική δεν έχει δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζεται ως θεραπευτική τέχνη, έχοντας παραβεί τον Ιπποκράτειο Όρκο μέσω της συνειδητής χρήσης επιβλαβών ουσιών, που προκάλεσαν, ανάμεσα σε άλλα, την παγκόσμια επιδημία της όψιμης δυσκινησίας (tardive dyskinesia), καθώς κι άλλες πρακτικές που αναγνωρίζουμε ως βασανιστήρια: ακούσιο περιορισμό, βίαιη χορήγηση φαρμάκων, καθήλωση των τεσσάρων σημείων, ηλεκτροσόκ, όλες τις μορφές ψυχοχειρουργικής καθώς και τον ακούσιο εγκλεισμό.
Η ιδεολογία κι οι πρακτικές αυτές επέτρεψαν στους ψυχιάτρους κατά τη Ναζιστική περίοδο να φτάσουν στις ακρότητες της συστηματικής μαζικής δολοφονίας εγκλείστων, με το πρόσχημα της "θεραπείας".
Η ψυχιατρική όχι μόνο αρνείται να αποκηρύξει την ισχύ που ιστορικά πήρε από το κράτος αλλά αντίθετα παίζει το ρόλο ενός αδρά αμειβόμενου και κοινωνικά σεβαστού φορέα κοινωνικού ελέγχου και διεθνούς αστυνόμευσης της συμπεριφοράς, καθώς και καταστολής της πολιτικής και κοινωνικής ανυπακοής.
Θεωρούμε την ψυχιατρική ένοχη του συνδυασμού ισχύος και αδιαφάνειας, ενός κλασσικού δηλαδή ορισμού των ολοκληρωτικών συστημάτων.
Απαιτούμε την κατάργηση των νόμων για τους "ψυχικά πάσχοντες", ως ένα πρώτο βήμα για να γίνει η ψυχιατρική υπόλογη στην κοινωνία.
Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να δοθούν αποζημιώσεις για τις βλάβες που έχει προξενήσει. Επίσης, δημόσια κεφάλαια θα πρέπει να διατεθούν, με σκοπό τις ανθρώπινες και αξιοπρεπείς εναλλακτικές στην ψυχιατρική.»
ΨυχοΑντιΜαχίες / Μαρτυρίες - Ακτιβισμός
Σημειώσεις και Παραπομπές
1. Η οργάνωση Irren-Offensive ("Η επίθεση των τρελών") ιδρύθηκε στις αρχές του 1980 στο Βερολίνο από άτομα που είχαν υποστεί τη βία και την καταπίεση της ψυχιατρικής. Ιδρυτικό μέλος της ήταν και ο Πέτερ Λέμαν, γνωστός στην Ελλάδα από τα βιβλία "Βγαίνοντας από τα ψυχοφάρμακα" και "Αντί της ψυχιατρικής - εναλλακτικά μοντέλα συνάντησης με τον ψυχικό πόνο". Η οργάνωση αγωνιζόταν υπέρ των δικαιωμάτων των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία, ενάντια στον εγκλεισμό και την ψυχιατρική βία. [a] Μέλη της συμμετείχαν στην ίδρυση του Σπιτιού Φυγής του Βερολίνου, ένα καταφύγιο "στο οποίο μπορεί κανείς να βιώσει με ιδιαίτερα ελαστικά περιθώρια τρελές καταστάσεις", χωρίς καταστολή, εξαναγκασμό και διαγνώσεις.[b]
a. Die Irren-Offensive: https://www.antipsychiatrie.de/io_01/index.htm
b. Petra Hartmann - Stefan Braunling, Αντί της ψυχιατρικής: "To Σπίτι Φυγής του Βερολίνου", σελ. 161-175, εκδ. Νησίδες, 2012.
2. Michel Foucault, Ιστορία της τρέλας στην κλασική εποχή, εκδ. Καλέντης, 2007.
Thomas Szasz, Ο μύθος της ψυχικής αρρώστειας, εκδ. Κασόλου, 1976.
Erving Goffman, Άσυλα - Δοκίμια για την κοινωνική κατάσταση των ασθενών του ψυχιατρείου και άλλων τροφίμων, εκδ. Ευρύαλος, 1994.
3. Testimony of Elvira Manthey at the The Russell Tribunal on Human Rights in Psychiatry
(Η κατάθεση της Elvira Manthey στο Δικαστήριο Ράσελ το 2001): https://www.freedom-of-thought.de/rt/manthey.htm
4. Το βίντεο υποτιτλίστηκε στα ελληνικά και κυκλοφόρησε το 2007 από την εταιρεία ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης "Καλειδοσκόπιο": http://www.ekepsye.gr/web...
5. Ian Parker, Russell Tribunal on Human Rights in Psychiatry and "Geist Gegen Genes". Psychology in Society, issue 27, 2001: https://www.pins.org.za/pins/pins27/pins27_article12_Parker.pdf
6. A summary of the Accusation of the Russell Tribunal on Human Rights in Psychiatry: https://www.freedom-of-thought.de/rt/accusation.htm
7. Paulo Coelho, Parents and children: https://paulocoelhoblog.com/2019/10/10/on-a-mental-institution/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου