Ένα άρθρο[1] του Αμερικανού ψυχολόγου Μπρους Λεβίν [2]
Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας συνάντησα ως ψυχολόγος εκατοντάδες ανθρώπους στους οποίους προηγουμένως άλλοι επαγγελματίες είχαν διαγνώσει "εναντιωματική προκλητική διαταραχή", "διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας", "αγχώδη διαταραχή" ή κάποια άλλη ψυχική ασθένεια, και είναι εντυπωσιακό να δει κανείς πόσο τα άτομα που είχαν διαγνωσθεί με αυτόν τον τρόπο ήταν κατά βάση αντιεξουσιαστές και πόσο αυτοί που τους είχαν διαγνώσει δεν ήταν καθόλου.
Οι αντι-εξουσιαστές πριν πάρουν στα σοβαρά την όποια αρχή, την όποια εξουσία, εξετάζουν αν είναι έγκυρη και θεμιτή. Η αξιολόγηση των αρχών βασίζεται στην εκτίμηση τού κατά πόσο αυτές κατέχουν όντως το θέμα για το οποίο ομιλούν, είναι ειλικρινείς και ενδιαφέρονται πραγματικά για τους ανθρώπους στους οποίους απευθύνονται. Και όταν οι αντιεξουσιαστές αντιληφθούν ότι η εξουσία δεν νομιμοποιείται, τότε αντιδρούν και αντιστέκονται, κάποτε με τρόπο επιθετικό, κάποτε με τρόπο παθητικο-επιθετικό, κάποτε συνετά και κάποτε όχι.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, προς λύπη πολλών ακτιβιστών, φαίνεται να υπάρχει μόνον ένας μικρός αριθμός αντιεξουσιαστών. Αυτό συμβαίνει, ίσως, επειδή πολλοί άνθρωποι με αντιεξουσιαστική νοοτροπία και χαρακτήρα ψυχιατρικοποιούνται σήμερα από πολύ νωρίς, και αναγκάζονται να παίρνουν φάρμακα πριν προλάβουν να αποκτήσουν πολιτική συνείδηση απέναντι στις αρχές και τους καταπιεστικούς θεσμούς της κοινωνίας.
Γιατί οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας διαγνώσκουν ψυχικές ασθένειες στους αντιεξουσιαστές
Για να γίνει κάποιος αποδεκτός σε μια ανώτατη σχολή, σε μια ιατρική σχολή, για να αποκτήσει ένα διδακτορικό, για να γίνει τελικά ψυχολόγος ή ψυχίατρος οφείλει να υπερπηδήσει πολλά εμπόδια, επιδεικνύοντας προσαρμοστικότητα, συμμόρφωση στις απαιτήσεις των αρχών και στις "αυθεντίες", ακόμη και εάν τρέφει ελάχιστη εκτίμηση γι' αυτές. Ο τρόπος επιλογής και η διαδικασία απόκτησης επαγγελματικών δεξιοτήτων στο χώρο της ψυχικής υγείας είναι τέτοια που τείνει να εξοβελίσει τα άτομα αντιεξουσιαστικής νοοτροπίας. Έχοντας περάσει μια δεκαετία της ζωής μου στην ανώτατη εκπαίδευση γνωρίζω πολύ καλά ότι τα πτυχία και τα διπλώματα είναι κατά κύριο λόγο πιστοποιητικά συμμόρφωσης. Όσοι είχαν μια μακρά περίοδο σπουδών έζησαν αναγκαστικά για πολλά χρόνια μέσα σε ένα περιβάλλον που απαιτούσε συνεχή και συστηματική συμμόρφωση στις απαιτήσεις των αρχών. Έτσι για πολλούς κατόχους διδακτορικών, οι άνθρωποι που δεν τους μοιάζουν, οι άνθρωποι που δεν συμμορφώνονται εύκολα και αντιδρούν, φαίνεται να ανήκουν σε έναν άλλο κόσμο, ένα κόσμο που χρήζει "διάγνωσης".
Έχω παρατηρήσει ότι οι περισσότεροι ψυχολόγοι, ψυχίατροι και άλλοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας όχι μόνον συμμορφώνονται απόλυτα με τις απαιτήσεις των αρχών, αλλά επιπλέον φαίνονται ανίκανοι να συνειδητοποιήσουν το εύρος και τη σημασία της υποταγής τους. Είναι ξεκάθαρο ότι ο αντιεξουσιασμός των ψυχικά πασχόντων προκαλεί έντονο άγχος σ' αυτούς τους επαγγελματίες, και είναι κυρίως από το άγχος τους αυτό που πηγάζουν οι διαγνώσεις και οι θεραπείες τους.
Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών μου σπουδών ανακάλυψα ότι για να χαρακτηριστώ "προβληματικό άτομο", άτομο που έχει πρόβλημα με "πρόσωπα κύρους", αρκούσε από μόνο του το γεγονός ότι απέφευγα να γλείψω τον υπεύθυνο της πρακτικής εξάσκησης (η προσωπικότητα του οποίου, παρεμπιπτόντως, ήταν ένα μείγμα Ντόναλντ Τραμπ, Νιούτ Γκίνγκριτς και Χάουαρντ Κοσέλ). Όταν μού καταλόγισαν ότι έχω "πρόβλημα με την εξουσία", ο χαρακτηρισμός αυτός μου προξένησε ανάμεικτα συναισθήματα. Από τη μια μεριά το εύρισκα αρκετά διασκεδαστικό, επειδή μεταξύ των παιδιών της εργατικής τάξης με τα οποία είχα μεγαλώσει θεωρούμουν πάντα ως ένας από αυτούς που συμμορφωνόταν σχετικά εύκολα με τις απαιτήσεις των σχολικών αρχών: Έκανα τα μαθήματά μου, μελετούσα και είχα υψηλούς βαθμούς. Ωστόσο, παρόλο που η διάγνωση "πρόβλημα με την εξουσία" με έκανε να χαμογελώ -αφού τώρα πια χαρακτηριζόμουν ως "το κακό παιδί"-, ταυτόχρονα με έκανε να αναρωτιέμαι σε τί είδους επάγγελμα πήγαινα επιτέλους να μπλέξω. Αν άνθρωποι όπως εγώ μπορούσαν να θεωρηθούν ότι είχαν "πρόβλημα με την εξουσία", πως θα χαρακτηριζόταν άραγε οι παιδικοί μου σύντροφοι, οι οποίοι έδειχναν μεν προσοχή για τα πράγματα που τους ενδιέφεραν, αλλά ελάχιστα νοιάζονταν να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του σχολείου; Και η απάντηση, φυσικά, γρήγορα μου έγινε ξεκάθαρη.
Η ψυχιατρικοποίηση των απείθαρχων και αντι-εξουσιαστικών συμπεριφορών
Σε άρθρο του περιοδικού Psychiatric Times που δημοσιεύτηκε το 2009 με τίτλο "ADHD & ODD: Confronting the Challenges of Disruptive Behavior" [ΔΕΠΥ και ΕΠΔ: αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις των διασπαστικών διαταραχών] διαβάζουμε ότι οι "διασπαστικές διαταραχές", στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και η εναντιωματική προκλητική διαταραχή (ΕΠΔ), είναι τα συνηθέστερα προβλήματα ψυχικής υγείας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Η ΔΕΠΥ περιλαμβάνει δυσκολίες προσοχής και συγκέντρωσης, μειωμένη ικανότητα αυτοελέγχου, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα. Η ΕΠΔ συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από αρνητισμό, εχθρικότατα, ερεθιστικότητα -χωρίς όμως τις σοβαρές παραβιάσεις των βασικών δικαιωμάτων των άλλων που συναντώνται στη "διαταραχή διαγωγής". Στα συμπτώματα της ΕΠΔ περιλαμβάνονται ακόμη η "συχνή ενεργητική αμφισβήτηση ή η άρνηση συμμόρφωσης με τα αιτήματα και τους κανόνες των ενηλίκων" και οι "συχνοί διαπληκτισμοί με τους ενήλικες".
Ο ψυχολόγος Ράσελ Μπάρκλεϊ (Russel Barkey), ένας από τους γνωστότερους ειδικούς της ΔΕΠΥ στο πλαίσιο του παραδοσιακού συστήματος της ψυχικής υγείας, λέει ότι τα άτομα που υποφέρουν από ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να υιοθετήσουν "συμπεριφορές που διέπονται από κανόνες", καθώς δεν αποδέχονται εύκολα κανόνες καθιερωμένων αρχών και δεν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις θετικές ή αρνητικές συνέπειες των πράξεων τους. Αλλά και τα άτομα που υποφέρουν από ΕΠΔ έχουν και αυτά επίσης, σύμφωνα με τις αυθεντίες της ψυχικής υγείας, πρόβλημα με τις "συμπεριφορές που διέπονται από κανόνες", και έτσι πολύ συχνά νεαρά άτομα βρίσκονται επιβαρυμένα με τη "διπλή διάγνωση" της ΔΕΠΥ και της ΕΠΔ. (σ.τ.μ.: σε πάνω από το 40% των περιπτώσεων)
• • • • •
Ως κοινωνία όμως, πραγματικά επιθυμούμε να δίνονται τέτοιες διαγνώσεις και να cσυνταγογραφούνται ψυχιατρικά φάρμακα σε όλα εκείνα τα άτομα που δεν υιοθετούν εύκολα "συμπεριφορές που διέπονται από προκαθορισμένους κανόνες";
Σήμερα, κατά πάσα πιθανότητα, και στον νεαρό Άλμπερτ Αϊστάιν θα είχε δοθεί η διάγνωση της ΔΕΠΥ και ίσως ακόμη και της ΕΠΔ. Πράγματι, ο Αϊνστάιν δεν πρόσεχε ιδιαίτερα τους καθηγητές του, απέτυχε δυο φορές στις εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο και δυσκολευόταν πολύ να παραμείνει στην ίδια δουλειά. Ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο βιογράφος του Ρόναλντ Κλαρκ ("Αϊνστάιν: η ζωή και η εποχή του"), τα προβλήματα τού νεαρού Αλβέρτου δεν είχαν να κάνουν με κάποια "ελλείμματα προσοχής" αλλά με το μίσος του για την αυταρχική πρωσική πειθαρχία του σχολείου του. "Οι δάσκαλοι του δημοτικού μού θύμιζαν λοχίες", έλεγε ο Αινστάιν, "και οι καθηγητές του γυμνασίου έμοιαζαν με ανθυπολοχαγούς". Σε ηλικία 13 ετών, ο Αινστάιν διάβασε την ιδιαίτερα δύσβατη "Κριτική του καθαρού λόγου" του Καντ, επειδή αυτό ήταν κάτι που τον ενδιέφερε πολύ. Ο Κλάρκ μας λέει ακόμη ότι η άρνηση του Αϊνστάιν να προετοιμαστεί για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο ήταν μια πράξη ανταρσίας στην "αφόρητη" και προκαθορισμένη από τον πατέρα του επιλογή ενός "χρήσιμου" επαγγέλματος. "Είσαι μεγάλο πρόβλημα", του είχε πει κάποτε ένας καθηγητής του στο Πανεπιστήμιο. "Δεν μπορεί κανείς να σου πει τίποτα". Όμως τα ίδια αυτά χαρακτηριστικά, οι ίδιες αυτές ιδιομορφίες που ενοχλούσαν τόσο τις αρχές και τους καθηγητές του, ήταν ακριβώς αυτά που επέτρεψαν στον Αϊνστάιν να γίνει αυτό που τελικά έγινε και να διαπρέψει.
Με τα σημερινά κριτήρια, και ο Σαούλ Αλίνσκυ (Saoul Alinsky)[3], ο θρυλικός "οργανωτής" [organizer] και συγγραφέας των βιβλίων Reveille for Radicals [Εγερτήριο για ριζοσπάστες] και Rules for Radicals [Κανόνες για ριζοσπαστες], θα είχε σίγουρα διαγνωσθεί με μία ή περισσότερες "διασπαστικές διαταραχές". Ενθυμούμενος την παιδική του ηλικία, ο Αλίνσκυ γράφει: "Δεν είχα σκεφθεί ποτέ να περπατήσω πάνω σε μια πρασιά μέχρι που είδα μια πινακίδα που έγραφε 'μην πατάτε το πράσινο'. Από εκείνη την ημέρα τις ποδοπατούσα συνέχεια". Ο Αλίνσκυ θυμάται επίσης ένα περιστατικό, όταν ήταν δέκα ή ένδεκα χρονών, με τον ραβίνο που του μάθαινε εβραϊκά: "Μια μέρα διάβασα τρεις ολόκληρες σελίδες χωρίς να κάνω ούτε ένα λάθος στην προφορά, και αμέσως μετά ένα μονόλεπτο έπεσε πάνω στη Βίβλο… Την επόμενη μέρα, όταν ο ραβίνος κατέφτασε, μου ζήτησε και πάλι να διαβάσω. Εγώ όμως περιορίστηκα να κάθομαι εκεί σιωπηλός, αρνούμενος να διαβάσω. Με ρώτησε λοιπόν τι συμβαίνει, και του είπα: 'Αυτή τη φορά θέλω ένα πεντάλεπτο ή τίποτα'. Με άρπαξε αμέσως και με πέταξε στην άλλη άκρη του δωματίου".
Αντι-εξουσιαστές είναι επίσης πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από άγχος ή σοβαρή κατάθλιψη. Συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις το πρόβλημα που τροφοδοτεί το άγχος ή την κατάθλιψή τους είναι ο φόβος ότι η περιφρόνηση που νιώθουν απέναντι στις παράνομες αρχές θα τους περιθωριοποιήσει οικονομικά και κοινωνικά, αλλά και ό φόβος από την άλλη ότι η συμμόρφωσή με αυτές θα σήμανε τον υπαρξιακό τους θάνατο.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας μου αφιέρωσα επίσης πολύ χρόνο σε ανθρώπους οι οποίοι σε κάποια φάση της ζωής τους είχαν ιδέες και συμπεριφορές τόσο παράξενες που τρομοκρατούσαν τα μέλη της οικογένειας τους, αλλά και τρόμαζαν και αυτούς τους ίδιους. Τους είχαν δώσει τη διάγνωση της σχιζοφρένειας ή κάποιας άλλης ψυχωτικής διαταραχής. Αργότερα η ψυχική τους υγεία αποκαταστάθηκε πλήρως, και έκτοτε -εδώ και πολλά χρόνια- διάγουν μια παραγωγική δημιουργική ζωή. Μεταξύ αυτών των ανθρώπων, ποτέ δεν συνάντησα ούτε έναν που δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ξεκάθαρα αντι-εξουσιαστής. Από τη στιγμή που η ψυχική τους κατάσταση αποκαταστάθηκε, έμαθαν να χρησιμοποιούν τον αντιεξουσιασμό τους για εποικοδομητικούς πολιτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών μεταρρύθμισης του ίδιου του συστήματος ψυχικής υγείας.
Πολλοί αντι-εξουσιαστές οι οποίοι κατά το παρελθόν είχαν θεωρηθεί ψυχικά ασθενείς, μου λένε ότι από τη στιγμή που τους δόθηκε μια ψυχιατρική διάγνωση βρέθηκαν μπροστά σε ένα δίλημμα. Οι εξουσιαστές, εκ φύσεως, απαιτούν τυφλή υπακοή, και κατά συνέπεια κάθε αμφισβήτηση της διάγνωσης ή της θεραπείας που προτείνουν δημιουργεί, σε όσους από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας ανήκουν σ' αυτήν την κατηγορία [σ.τ.μ.: δηλαδή, στους περισσότερους], υπερβολικά έντονο άγχος. Νιώθοντας να χάνουν τον έλεγχο, οι επαγγελματίες αυτοί, κολλάνε τότε στους αμφισβητίες την ετικέτα του "μη-συνεργάσιμου ασθενή" επαυξάνοντας έτσι τη βαρύτητα της αρχικής διάγνωσης και της επιβαλλόμενης "θεραπείας". Αυτό με τη σειρά του προκαλεί την οργή των αντι-εξουσιαστών, η οποία μερικές φορές εκδηλώνεται με τέτοια ένταση που τους καθιστά ακόμη περισσότερο επίφοβους στα μάτια των οικογενειών τους.
Υπάρχουν αντι-εξουσιαστές που χρησιμοποιούν ψυχιατρικά φάρμακα για να μπορέσουν να παραμείνουν λειτουργικοί, χωρίς μολαταύτα να υιοθετούν τις σχετικά με τις λειτουργικές τους δυσκολίες επεξηγήσεις των ψυχιατρικών αρχών. Μπορεί, για παράδειγμα, να λαμβάνουν aderall (μια αμφεταμίνη που συνταγογραφείται για τη ΔΕΠΥ), αλλά γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι δυσκολίες συγκέντρωσης και προσοχής δεν οφείλονται σε κάποια "βιοχημική ανισορροπία" του εγκεφάλου τους, αλλά είναι η δυσάρεστη επίπτωση ενός κουραστικού και πληκτικού επαγγέλματος. Παρομοίως, υπάρχουν αντι-εξουσιαστές που ζώντας μέσα σε ένα ιδιαίτερα στρεσογόνο περιβάλλον λαμβάνουν ευκαιριακά συνταγογραφημένες βενζοδιαζεπίνες (όπως το xanax), παρόλο που είναι πεπεισμένοι ότι θα ήταν προτιμότερη και περισσότερο ακίνδυνη η ευκαιριακή χρήση μαριχουάνας -πράγμα όμως που δεν τολμούν να πράξουν επειδή στο χώρο της εργασίας τους χρησιμοποιούνται τεστ ανίχνευσης ναρκωτικών ουσιών.
Κατά την προσωπική μου εμπειρία, πολλοί αντι-εξουσιαστές με ψυχιατρική διάγνωση δεν απορρίπτουν γενικώς κάθε εξουσία, αλλά μόνον τις εξουσίες εκείνες που θεωρούν αθέμιτες ή παράνομες. Μόνο που συμβαίνει να ανήκει σε αυτήν την κατηγορία η πλειοψηφία των εξουσιαστικών μηχανισμών της κοινωνίας.
Η διατήρηση του κοινωνικού status quo
Όλο και περισσότερο οι Αμερικανοί κοινωνικοποιούνται μαθαίνοντας να ταυτίζουν τις δυσκολίες προσοχής, τον θυμό, το άγχος, την ακραία απόγνωση με ιατρικά προβλήματα, και να αναζητούν ιατρικές θεραπείες αντί πολιτικές λύσεις. Δεν υπάρχει πιο σίγουρος τρόπος για να διατηρηθεί το status quo από το να αντιλαμβανόμαστε τα ελλείμματα προσοχής, τον θυμό, το άγχος, την κατάθλιψη σαν δήθεν βιο-ιατρικά προβλήματα ανθρώπων που έχουν χαρακτηρισθεί ψυχικά ασθενείς, αντί να τα θεωρούμε δικαιολογημένες φυσιολογικές αντιδράσεις απέναντι σε μια ολοένα και πιο αυταρχική κοινωνία.
Στην πραγματικότητα η κατάθλιψη συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την κοινωνική και οικονομική ένδεια. Όταν κάποιος είναι άνεργος ή υποαπασχολούμενος, όταν εξαρτάται αποκλειστικά από τα κοινωνικά επιδόματα ή έχει χρέη, τότε είναι περισσότερο ευαίσθητος, περισσότερο επιρρεπής στη θλίψη και στην κόπωση. Και τα παιδιά στα οποία έχει δοθεί η διάγνωση της ΔΕΠΥ είναι ικανά παρόλα αυτά να συγκεντρώνονται αποτελεσματικά όταν ασχολούνται με μια αμειβόμενη εργασία, όταν μια εργασία είναι καινούργια, όταν τα ενδιαφέρει πραγματικά ή όταν είναι τα ίδια που την έχουν επιλέξει (όπως τεκμηριώνεται άλλωστε και στο βιβλίο μου "Commonsense Rebellion").
Σε παλαιότερους σκοτεινούς καιρούς, οι αυταρχικές μοναρχίες λειτουργούσαν σε στενή συνεργασία με αυταρχικούς εκκλησιαστικούς θεσμούς. Όταν ο κόσμος εγκατέλειψε αυτήν την σκοτεινή εποχή για να εισέλθει στον Αιώνα των Φώτων, υπήρξε μια έκρηξη νέων δυνάμεων. Σε μεγάλο βαθμό η αναζωογόνηση αυτή είχε να κάνει με την υιοθέτηση ενός παράτολμου σκεπτικισμού απέναντι στους αυταρχικούς διεφθαρμένους θεσμούς και με την αναγεννημένη εμπιστοσύνη στην αξία της προσωπικής κρίσης. Βρισκόμαστε σήμερα σε μια νέα σκοτεινή εποχή -μόνο οι κυρίαρχοι θεσμοί έχουν αλλάξει. Οι Αμερικανοί έχουν απελπιστικά ανάγκη αντιεξουσιαστών που θα αμφισβητούν, θα ελέγχουν και θα αντιστέκονται απέναντι στις νέες παράνομες εξουσίες, που θα ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη στην κοινή λογική των ανθρώπων.
Σε κάθε γενιά θα υπάρχουν εξουσιαστές και αντιεξουσιαστές. Αν και στην αμερικανική ιστορία δεν συμβαίνει συχνά η δράση των αντιεξουσιαστών να επηρεάζει θετικά πολύ κόσμο παρακινώντας τον να εξεγερθεί, από καιρού εις καιρόν ένας Τομ Πέιν (Tom Paine), ένας Κρέιζυ Χορς (Crazy Horse)[4] ή ένας Μάλκολμ Χ (Malcolm X) κάνει την εμφάνισή του. Τότε οι εξουσιαστές σπεύδουν να περιθωριοποιήσουν οικονομικά αυτούς που αντιτίθενται στο σύστημα, να ποινικοποιήσουν τις αντιεξουσιαστικές ιδέες, να ψυχιατρικοποιήσουν τους αντιεξουσιαστές και να θέσουν σε κυκλοφορία φάρμακα για να τους "θεραπεύσουν".
Ελεύθερη μετάφραση / μεταγραφή:
Χρήστος Μπελόπουλος / Σίμωνας Κυπαρίσσης
Χρήστος Μπελόπουλος / Σίμωνας Κυπαρίσσης
-------------------------------------------------
Σχετικές αναρτήσεις:
• Joanna Moncrieff: Το ψυχολογικό είναι πολιτικό
• Bruce Cohen: Η ψυχιατρική ηγεμονία
• Bruce Lenive: Η ψυχική ασθένεια ως μορφή ανταρσίας
1. Bruce Levine, "Why Anti-Authoritarians are Diagnosed as Mentally Ill", Mad in America, February 2012. (Βλέπε και τη γαλλική μετάφραση: "Pourquoi les anti-autoritaires sont diagnostiqués malades mentaux" στον ακτιβιστικό ιστότοπο zinzinzine.net.) Το άρθρο έχει δημοσιευτεί και στο αριστερό διαδικτυακό περιοδικό AlterNet με διαφορετικό όμως τίτλο.
2. Bruce Levine: Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας με έντονα κριτικές θέσεις απέναντι στην κυρίαρχη θεσμική ψυχολογία. Τελευταίο βιβλίο του (2018): "Resisting illegitimate authority. A thinking person’s guide to being an anti-authoritarian. Strategies, tools, and models".
3. Saul Alinsky (1909-1972): Αμερικανός (παιδί Ρωσοεβραίων μεταναστών) ακτιβιστής κοινωνικός λειτουργός και κοινωνιολόγος, και θεωρητικός της κοινοτικής δράσης και οργάνωσης. Ο ριζοσπαστισμός του, σύμφωνα με ορισμένους επικριτές του, δεν φαίνεται να ξεπέρασε ποτέ την πρόθεση ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων στο υπάρχον κοινωνικό-οικονομικό σύστημα. Οι ιδέες του πάντως άσκησαν μεγάλη επίδραση σε πολλούς κοινωνικούς ακτιβιστές των Η.Π.Α., αλλά και σε αστούς ριζοσπάστες τύπου Κλίντον και Ομπάμα.
4. Crazy Horse (Τρελό Άλογο, 1840-1877): ο θρυλικός αγέρωχος αρχηγός-πολεμιστής των Ινδιάνων Λακότα που πάλεψε σθεναρά μέχρι τέλους, καταφέρνοντας μεγάλες νίκες εναντίον των λευκών Αμερικανών αποίκων, για να υπερασπίσει τα προγονικά εδάφη, την παράδοση και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων της φυλής του.
Σχετικές αναρτήσεις:
• Joanna Moncrieff: Το ψυχολογικό είναι πολιτικό
• Bruce Cohen: Η ψυχιατρική ηγεμονία
• Bruce Lenive: Η ψυχική ασθένεια ως μορφή ανταρσίας
Σημειώσεις
1. Bruce Levine, "Why Anti-Authoritarians are Diagnosed as Mentally Ill", Mad in America, February 2012. (Βλέπε και τη γαλλική μετάφραση: "Pourquoi les anti-autoritaires sont diagnostiqués malades mentaux" στον ακτιβιστικό ιστότοπο zinzinzine.net.) Το άρθρο έχει δημοσιευτεί και στο αριστερό διαδικτυακό περιοδικό AlterNet με διαφορετικό όμως τίτλο.
2. Bruce Levine: Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας με έντονα κριτικές θέσεις απέναντι στην κυρίαρχη θεσμική ψυχολογία. Τελευταίο βιβλίο του (2018): "Resisting illegitimate authority. A thinking person’s guide to being an anti-authoritarian. Strategies, tools, and models".
3. Saul Alinsky (1909-1972): Αμερικανός (παιδί Ρωσοεβραίων μεταναστών) ακτιβιστής κοινωνικός λειτουργός και κοινωνιολόγος, και θεωρητικός της κοινοτικής δράσης και οργάνωσης. Ο ριζοσπαστισμός του, σύμφωνα με ορισμένους επικριτές του, δεν φαίνεται να ξεπέρασε ποτέ την πρόθεση ενσωμάτωσης των αποκλεισμένων στο υπάρχον κοινωνικό-οικονομικό σύστημα. Οι ιδέες του πάντως άσκησαν μεγάλη επίδραση σε πολλούς κοινωνικούς ακτιβιστές των Η.Π.Α., αλλά και σε αστούς ριζοσπάστες τύπου Κλίντον και Ομπάμα.
4. Crazy Horse (Τρελό Άλογο, 1840-1877): ο θρυλικός αγέρωχος αρχηγός-πολεμιστής των Ινδιάνων Λακότα που πάλεψε σθεναρά μέχρι τέλους, καταφέρνοντας μεγάλες νίκες εναντίον των λευκών Αμερικανών αποίκων, για να υπερασπίσει τα προγονικά εδάφη, την παράδοση και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων της φυλής του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου