Διαταραχή Παρατεταμένου Πένθους: Η παθολογικοποίηση του πένθους από το DSM-5-TR

Τζωρτζ Κλάουσεν (George Clausen), "Youth Mourning", 1916
Imperial War Museum

     Με την πρόσφατη, στα μέσα Μαρτίου 2022, ανανεωμένη έκδοση τού περιβόητου Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5-TR), που κατασκευάζεται και εκδίδεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, μια νέα ψυχική "ασθένεια" αμφιβόλου εγκυρότητας όπως και πολλές άλλες, η "Διαταραχή Παρατεταμένου Πένθους" ['Prolonged Grief Disorder'] ήρθε να προστεθεί επισήμως στις 400 και πλέον υπάρχουσες που καθιερώθηκαν με τις προηγούμενες εκδόσεις παθολογικοποιώντας έναν συνεχώς μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων στις δυτικές κοινωνίες. (βλέπε: Bruce Levine, "Επιδημία ψυχικών διαταραχών / Living in America will drive you insane") 

    Στο εξής, οποιοσδήποτε πενθεί ένα αγαπημένο του πρόσωπο για πάνω από 6 ή 12 μήνες και εξαιτίας τού πένθους του παρουσιάζει μειωμένη λειτουργικότητα στο σπίτι, στην εργασία ή στις κοινωνικές του υποχρεώσεις και συναναστροφές γίνεται ύποπτος ψυχικής ασθένειας. Με τα οριζόμενα από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία διαγνωστικά κριτήρια (μεταξύ των οποίων έντονος συναισθηματικός πόνος, θλίψη, πικρία ή οργή, μοναξιά, δυσκολία να ξαναβρείς  τους προηγούμενους ρυθμούς της ζωής, αίσθημα ότι η ζωή δεν έχει νόημα κ.τ.λ.) οι περισσότεροι άνθρωποι που πενθούν κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ψυχικά ασθενείς και να καταλήξουν καταναλωτές αχρείαστων ψυχιατρικών φαρμάκων. 

    Η φαρμακευτική βιομηχανία και οι συνεργαζόμενοι μαζί της ερευνητές ετοιμάζονται ήδη να προτείνουν ως φάρμακο επιλογής για τη νέα ψευδο-ασθένεια τη ναλτρεξόνη [naltrexone], μια ουσία (με δυνητικά σοβαρές παρενέργειες - ηπατοτοξικότητα) που ανταγωνίζεται τη δράση των οπιοειδών και συνταγογραφείται σε προγράμματα απεξάρτησης από οπιοειδή και αλκοόλ, με την δικαιολογία ότι το παρατεταμένο πένθος είναι και αυτό διαταραχή εξάρτησης -εξάρτηση από τον θανόντα και τις αναμνήσεις που τον αφορούν![1] Η επεκτατική πολιτική της φαρμακευτικής βιομηχανίας έχει πάρει σήμερα τέτοιες διαστάσεις, έγραφε το 2012, παραμονές της πρώτης έκδοσης του DSM-5, ο ανθρωπολόγος και φιλόσοφος Μπρούνο Λατούρ, ώστε είναι δύσκολο πλέον να θεωρείται η συνδεδεμένη μαζί της σύγχρονη δυτική ψυχιατρική ως ορθολογική επιστήμη. (βλέπε: DSM. Μια πολεμική μηχανή στην υπηρεσία της φαρμακευτικής βιομηχανίας / Παρουσίαση του βιβλίου των Stuart Kirk & Herb Kutchins: "The Selling of DSM - The Rhetoric of Science in Psychiatry".) 

• • • • •

    Το πένθος, ακόμη και όταν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και όταν διαρκεί για μια ολόκληρη ζωή, δεν είναι ψυχική ασθένεια. Είναι μια δύσκολη, αναπόφευκτη περίοδος στη ζωή των ανθρώπων και μόνο σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις θα μπορούσε να χαρακτηριστεί παθολογικό. Αλλά, το παθολογικό πένθος, λέει ο Πατρίκ Λαντμάν, πρόεδρος της οργάνωσης STOP DSM, δεν είναι το παρατεταμένο πένθος. Είναι το βαρύ πένθος που συνδυάζεται με παραληρηματικές ιδέες ή σοβαρές απόπειρες αυτοκτονίας και αφορά μια μικρή μόνο μειοψηφία ανθρώπων[2]

    Τα περισσότερα άτομα που πενθούν για μικρό ή μεγάλο διάστημα δεν χρειάζονται αμφιλεγόμενα και επικίνδυνα ψυχιατρικά φάρμακα. Χρειάζονται συμπάθεια, αλληλεγγύη, στήριξη και υπομονή. Χρειάζονται χρόνο, το δικό τους χρόνο, η διάρκεια τού οποίου εξαρτάται από τους εκάστοτε κοινωνικούς και πολιτισμικούς κανόνες και ήθη, αλλά και από την προσωπικότητα, τον ρυθμό και τα βιώματα του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Χρόνο που σε κάθε περίπτωση, όπως αποδεικνύεται από ερευνητικά δεδομένα και υποστηρίζεται από θεραπευτές που έχουν ασχοληθεί με τη στήριξη ανθρώπων σε πένθος, είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που αυθαίρετα ορίζει η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία προσαρμόζοντάς τον στις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού. Για παράδειγμα, οι γονείς που έχουν χάσει ένα παιδί, σημειώνει η ειδικευμένη στο τραυματικό πένθος και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα Τζοάν Κατσιατόρε, παρουσιάζουν συμπεριφορές πένθους και αντιδράσεις που θα μπορούσαν να τους εκθέσουν σε ψυχιατρική διάγνωση για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μετά την απώλεια. Αν όμως η πλειοψηφία των γονιών μετά από τέσσερα χρόνια παρουσιάζουν ανάλογα συμπτώματα, καταλήγει, τότε είναι ίσως οι απατήσεις μας από αυτούς που είναι μη-φυσιολογικές και όχι η δική τους συμπεριφορά.[3]

Χρήστος Μπελόπουλος    
Ψυχο-ΑντιΜαχίες        


    Σημειώσεις

1. Donna Schuurman, The grief pill is coming! Mad in America.

2. Συνέντευξη του Patrick Landman στη France Culture: Qu’est-ce que le trouble du deuil prolongé ? 

3. Joanne Cacciatore, That time when the psychiatric system went too far… Center for Loss and Trauma.
* Η Joanne Cacciatore έχει ιδρύσει στην Αριζόνα μια θεραπευτική κοινότητα για ανθρώπους που βρίσκονται σε διαδικασία πένθους, προφέροντας τους εκτός από συμβουλές και συναισθηματική στήριξη, τη δυνατότητα να φροντίσουν μέσα σε ένα φυσικό και αρμονικό περιβάλλον ταλαιπωρημένα ζώα που είχαν υποφέρει από κακομεταχείριση και βάναυσες συμπεριφορές. Μια ενασχόληση αμφίδρομα θεραπευτική. (Selah Carefarm)


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου