"Θλίψη", ένα σκίτσο του Βενσάν Βαν Γκογκ

Βενσάν Βαν Γκογκ
"Θλίψη" ["Sorrow"], 1882

    Το σκίτσο "Θλίψη" ["Sorrow"] είναι ένα από τα πρώιμα έργα του Βενσάν βαν Γκογκ. Σχεδιάσθηκε το 1882 και παριστάνει μια γυμνή έγκυο γυναίκα, με μακριά ξέπλεκα μαλλιά, να κάθεται ολομόναχη σε μια πέτρα ανάμεσα σε αγριόχορτα και αγριολούλουδα που παραπέμπουν στην αρχή της Άνοιξης. Ακουμπά τους αγκώνες στα γόνατα της και κρύβει το πρόσωπό της ανάμεσα στα χέρια της. Μια λεζάντα συνοδεύει την εικόνα: "Πως γίνεται να υπάρχει [έστω και] μια γυναίκα πάνω στη γη μόνη κι απελπισμένη" -φράση παρμένη από το βιβλίο "Η γυναίκα" του φιλελεύθερου ιστορικού και δοκιμιογράφου Ζυλ Μισελέ (Jules Michelet, 1798-1874).

    Ο Βαν Γκογκ θεωρούσε τη γυναίκα της "Θλίψης" σαν μια από τις ωραιότερες φιγούρες που ζωγράφισε ποτέ. Την ίδια χρονιά (το 1882) σχεδίασε -πάνω στο ίδιο θέμα της μοναξιάς και της απόγνωσης- και τον "Θλιμμένο γέροντα" που έμελλε να γίνει πίνακας το 1890. "Θέλω", έγραφε σε επιστολή στον αδελφό του Τεό, «να κάνω έργα που θα συγκινούν τους ανθρώπους, και η "Θλίψη" είναι ένα πρώτο βήμα».[1]

• • • • •

    Η γυναίκα που απεικονίζεται στη "Θλίψη" είναι η Κλασίνα Μαρία Χόορνικ [Clasina Maria Hoornik], μια φτωχή αλκοολική ιερόδουλη γνωστή με το ψευδώνυμο Σίιν [Sien], που συνάντησε ο Βαν Γκογκ τον Ιανουάριο του 1882 να περιφέρεται, ούσα έγκυος, στους δρόμους της Χάγης σέρνοντας μαζί της την πεντάχρονη κόρη της. Ο Βαν Γκογκ την συμπάθησε, την πήρε υπό την προστασία του και άρχισε να συγκατοικεί μαζί της. Σχεδίαζε μάλιστα να την παντρευτεί, όπως εξομολογείται σε επιστολή του προς τον Τεό τον Μάιο του 1882. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς η Σίιν γέννησε ένα αγοράκι, και οι μήνες που ακολούθησαν ήταν ίσως οι πιο ευτυχισμένοι στη ζωή του Βαν Γκόγκ. Όμως από τις αρχές του επόμενου χρόνου η Σίιν άρχισε και πάλι να πίνει και να εκδίδεται. Η σχέση τους χάλασε γρήγορα και τον Σεπτέμβριο του 1883 χώρισαν οριστικά.

    Η Σίιν αυτοκτόνησε το 1904 πέφτοντας στα νερά του ποταμού Σκάλδη. Ο Βαν Γκογκ, που από πολύ νωρίς υπέφερε και ό ίδιος από καταθλίψεις, είχε ήδη αυτοκτονήσει προ πολλού.

Χρήστος Μπελόπουλος    

---

1. Ο Βαν Γκογκ σχεδίασε άλλες δύο (ή τρεις) παραλλαγές της "Θλίψης".
    Βλέπε: "Sorrow", Μουσείο Βαν Γκόγκ (Άμστερνταμ).

ΨυχοΑντιΜαχίες   

---