«καὶ ἐγενήθη ἐν τῷ εἶναι πνεῦμα πονηρὸν ἐπὶ Σαοὺλ καὶ ἐλάμβανε Δαυὶδ τὴν κινύραν καὶ ἔψαλλεν ἐν χειρὶ αὐτοῦ. καὶ ἀνέψυχε Σαούλ, καὶ ἀγαθὸν αὐτῷ. καὶ ἀφίστατο ἀπ᾿ αὐτοῦ τὸ πνεῦμα τὸ πονηρόν.» (Α΄ Βασιλειών, 16.23)
Στην Αναγέννηση το "πονηρό πνεύμα" της Παλαιάς Διαθήκης ταυτίσθηκε με την μελαγχολία. Ο Σαούλ κατετάγη στους μελαγχολικούς και αργότερα στους "μανιακο-καταθλιπτικούς" καθώς η θλίψη του συνυπήρχε με αιφνίδια και βίαια ξεσπάσματα οργής και "παρανοϊκές" σκέψεις. Σε ένα τέτοιο ξέσπασμα χωρίς φανερή αιτία επιχείρησε σε να σκοτώσει τον Δαβίδ, που είχε για μια ακόμη φορά κληθεί για να καταπραΰνει με την μουσική του τον αναστατωμένο βασιλιά -τον Δαβίδ που τον φθονούσε και τον υποπτευόταν ως πιθανό σφετεριστή του θρόνου.
Αυτή τη στιγμή, τη στιγμή λίγο πριν την επίθεση επέλεξε να ζωγραφίσει (1508) ο Λούκας Βαν Λέιντεν. Ο Σαούλ αδιαφορώντας για τη μουσική έχει κατακλυστεί από τις μοχθηρές του σκέψεις. Η όψη του είναι αγριεμένη και το σώμα του έτοιμο να επιτεθεί...
 |
| Lucas van Leyden, "Ο Δαβίδ παίζει άρπα ενώπιον του βασιλιά Σαούλ", 1508 Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Αμβέρσας (KMSKA) |
Αντίθετα στον πίνακα του Ρέμπραντ (1657) κυριαρχεί η οδύνη και απόγνωση του ηλικιωμένου βασιλιά. Ο Σαούλ συγκινημένος από την ομορφιά της μουσικής προσπαθεί να κρύψει τα δάκρυά του σκουπίζοντάς τα με μια κουρτίνα. Το βλέμμα του, ωστόσο, παραμένει σκοτεινό και δυσοίωνο...
 |
| Rembrandt, "Σαούλ και Δαβίδ, 1657 Μουσείο Τέχνης της Χάγης (Mauritshuis Museum) |
 |
| λεπτομέρεια |
Η θλίψη είναι το κυρίαρχο στοιχείο και στη λιθογραφία του Όττο Ντιξ (1958). Ο Σαούλ αφήνει τώρα τα δάκρυά του να τρέχουν ανεμπόδιστα, ενώ το μπλε χρώμα, το χρώμα της μελαγχολίας, έχει σκεπάσει το μισό του πρόσωπο.
 |
| Otto Dix, "Σαούλ και Δαβίδ", 1958 (έγχρωμη λιθογραφία) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου