Η ψυχολογία του "φιλελεύθερου" ανθρώπου

"Ο άνθρωπος χωρίς βαρύτητα - Απόλαυση με κάθε τίμημα" ^[1]

Δοκίμιο γραμμένο σε μορφή συνεντεύξεων ανάμεσα στον Ζαν Πιέρ Λεμπρέν (Jean-Pierre Lebrun) και τον Σαρλ Μελμάν (Charles Melman), λακανικών ψυχαναλυτών. Οι συγγραφείς, ακολουθώντας το παράδειγμα του ίδιου του Φρόυντ ("Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό"), χρησιμοποιούν την ψυχανάλυση ως εργαλείο ανάλυσης και κατανόησης των ραγδαίων κοινωνικών εξελίξεων και των επιπτώσεων τους στον ψυχισμό των σύγχρονων ανθρώπων

Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός της παγκοσμιοποίησης επιβάλλει μια "νέα ψυχική οικονομία" που δεν βασίζεται πλέον στην απαγόρευση και την επιβολή, αλλά στην επιταγή της απόλαυσης και της επίδειξης: "Από έναν πολιτισμό βασισμένο στην απώθηση των επιθυμιών (και κατά συνέπεια στην νεύρωση), περνάμε σ' έναν άλλον που υποδεικνύει την ελεύθερη έκφραση των και προάγει την διαστροφή". 

Το νέο υποκείμενο, ο "φιλελεύθερος άνθρωπος", χωρίς σταθερές αναφορές και όρια, "χωρίς πυξίδα, χωρίς έρμα, απελευθερωμένος από την απώθηση, χωρίς βαρύτητα",  καταδικασμένος στην αιώνια νεότητα και την αδιάκοπη απόλαυση οδηγείται αναπόφευκτα στην ψυχική κόπωση, την κατάθλιψη, τις εξαρτήσεις και την σύγχυση.

Χρήστος Μπελόπουλος 

---

 1. Jean-Pierre Lebrun & Charles Melman, L'homme sans gravité. Jouir à tout prix, Danoel, 2002.

---