Για την παρουσίαση του βιβλίου βλέπε:
"Τα τείχη του ασύλου. Ένα χαρακτηριστικό κείμενο από την εποχή της αντιψυχιατρικής"
 |
| Αντονέν Αρτώ, "Η προβολή του αληθινού σώματος", 1946 |
«Λένε πως οι σχιζοφρενείς δεν μιλάνε πολύ… Λένε πως είναι αποκομμένοι, λένε πως είναι αδιάφοροι για τον κόσμο, αναδιπλωμένοι στον εαυτό τους. Ανακαλύψαμε μάλιστα και μια ωραία λέξη γι' αυτούς: Αυτισμός… Μήπως όμως αυτό που μας κάνει να λέμε ότι οι σχιζοφρενείς δεν βρίσκονται σ' αυτόν τον κόσμο, ότι είναι αποστασιοποιημένοι ή αποκομμένοι από την πραγματικότητα, είναι ότι εμείς αυτήν την 'πραγματικότητα' την βλέπουμε κάπως περιορισμένα, κάπως στενόμυαλα…»
«Η αλήθεια είναι ότι οι σχιζοφρενείς μιλάνε. Πάντα μιλούσαν. Μιλάνε υπερβολικά, δεν κάνουν άλλο τίποτα απ' αυτό, και σκέφτονται, και μάλιστα όχι επιφανειακά, βλέπουν ένα σωρό πράγματα… Μόνο που τα λόγια τους δεν έχουν νόημα για μας, ούτε ειρμό, είναι παραληρήματα που δεν τους δίνουμε σημασία...»
• • • • •
«Υπήρχαν όμως και υπάρχουν ακόμη άνθρωποι σε άλλα μήκη και πλάτη της γης, όπου όταν ένα τύπος αρχίζει να τους διηγείται οράματα κι ένα σωρό άλλα απίστευτα και παράξενα που του συμβήκανε, τον ακούνε με προσοχή… Γιατί θεωρούν ότι αυτά που λέει τους αφορούν άμεσα, αφορούν τη μικρή τους κοινωνία, αφορούν τον τρόπο που λειτουργοί ο Κόσμος. Ένας που τους λέει πως έρχεται από το υπερπέραν, πως στ' αλήθεια είχε πεθάνει -όταν τον κομμάτιασαν, του τρύπησαν το κεφάλι, του έβγαλαν τα μάτια και του άδειασαν τα έντερα-, και πως τον ανέστησαν καμωμένο από πέτρα και ανοξείδωτο μέταλλο, και έτσι νιώθει τώρα ανανεωμένος και απόλυτα δυνατός, αυτός λοιπόν δεν μπορεί παρά να είναι κάποιος που έχει προικισθεί με υπερφυσικές δυνάμεις, που καθοδηγείται από τις μεγάλες κοσμικές δυνάμεις, που καταλαβαίνει τα πάντα, που διαβάζει τις σκέψεις των άλλων, που έχει μέσα του το Μεγάλο Μυστικό του κόσμου… Είναι ένα σαμάνος. Κάποιος δυνατός, σεβαστός και υπολογίσιμος, που η γνώμη του ακούγεται και μετρά. Κάποιος που κερδίζει τη ζωή του… Για μας όμως ένα τέτοιος τύπος δεν θα ήταν καλός παρά μόνο για το άσυλο, και είκοσι χρόνια μετά θα τον βρίσκαμε με καρφωμένο βλέμμα να ψελλίζει λόγια ακατανόητα, λόγια που δεν ακούμε, βυθισμένο σε μια γωνιά με τα γόνατα κολλημένα στο σαγόνι, και το βράδυ να χρειάζονται δυο νοσοκόμοι για να τον κάνουν καλά και να τον μεταφέρουν στο κρεβάτι του…»
 |
| Μάσκα Εσκιμώων της Αλάσκας από την παλιά συλλογή του Αντρέ Μπρετόν |
«Θα μπορούσαμε βέβαια να προσεγγίσουμε αυτούς τους ανθρώπους ήρεμα, δίχως να είμαστε έτοιμοι να τους ακινητοποιήσουμε με ζουρλομανδύες, να τους κλείσουμε πίσω από κάγκελα, πίσω από τείχη, κελιά, κλειστές πόρτες και κλειδαριές. Θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε θετικά το άγχος τους, αυτό το τρίσβαθο άγχος που τους διαπερνά και τους αναστατώνει. Γι' αυτό το άγχος μιλάνε συνέχεια οι σχιζοφρενείς, και συνήθως ή μόνη απάντηση είναι "μην λες ανοησίες, μικρέ, είσαι για δέσιμο". Σκέφτομαι λοιπόν πως θα ήταν καλό, θα ήταν μεγάλη πρόοδος για το δυτικό μας κόσμο να ακούγαμε για μια φορά αυτό που λένε [πίσω από τις λέξεις] οι σχιζοφρενείς. Να αποκτούσαν αξία, και δικαίωμα να μιλήσουν δημόσια. Να δεχόταν ο τυφλός και αλλοτριωμένος δυτικός μας κόσμος αυτόν τον λόγο που ίσως και να έχει κάτι να μας πει, κάτι να μας αποκαλύψει: ίσως μια αλήθεια παγιδευμένη, μια αλήθεια παραμορφωμένη τόσα χρόνια από την ψευδοεπιστήμη των ψυχιάτρων, μια αλήθεια φυλακισμένη που μας λείπει πολύ… Αλλά αυτό που μαρτυρούν αυτοί οι άνθρωποι, αυτό που προσπαθούν να μας πουν προκαλεί φόβο. Μπορούμε μάλιστα να πούμε ότι το ψυχιατρικό άσυλο είναι ακριβώς το προϊόν αυτού του φόβου, ότι ο ψυχίατρος είναι προϊόν αυτού του φόβου, ότι και ο "ψυχικά άρρωστος" είναι και αυτός ένα προϊόν…»
• • • • •
«Ο ένας σαμάνος, ο άλλος χρόνιος αθεράπευτος ψυχικά ασθενής. Ας σταθούμε, ας αναρωτηθούμε για λίγο πως γίνεται δυο άνθρωποι με μια περίπου κοινή εμπειρία, ο ένας να παραμένει άτομο ενεργητικό, ενταγμένο στην κοινωνία που ζει, να εξασκεί ένα εξαιρετικά σημαντικό λειτούργημα, και ο άλλος, αυτός που ζει στον δικό μας πολιτισμένο κόσμο, να καταλήγει χρόνιος αθεράπευτος ψυχωτικός, ψυχοδιανοητικά ανάπηρος ή επικίνδυνος, να σαπίζει για το υπόλοιπο της ζωής του θαμμένος μέσα στην απάνθρωπη ασυλιακή φυλακή.»
«Όσο πιο πολλούς νέους ανθρώπους βλέπω βουτηγμένους μέσα στο σχιζοφρενικό παραλήρημα, τόσο πιο πολύ πείθομαι ότι αυτή η οδυνηρή περιπέτεια θα μπορούσε να τελειώνει απλά μέσα σε ρεύματα φρέσκου αέρα, αυτά που φέρνει πάντα μια συγκλονιστική ανακάλυψη κατακτημένη με αγώνα. Έτσι, δεν θα ήταν τα τείχη, ο φόβος, η ντροπή, η σιωπή, το μίσος… που θα έφραζαν όλους τους δρόμους για την επιστροφή στην καθημερινότητα, [την αποδοχή και τη συνύπαρξη]….» [1]
Για την αντιγραφή: ΨυχοΑντιΜαχίες
1. Επιλογή αποσπασμάτων από το βιβλίο:
Roger Gentis, Πίσω από τα τείχη του ασύλου, εκδόσεις Δίοδος, 1983.
(Η αρχική μετάφραση έχει ελαφρώς τροποποιηθεί)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου