Επιχειρήματα ενάντια στην ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία και την καταναγκαστική "θεραπεία"

«Το πρόβλημα ποιος είναι και ποιος δεν είναι κατάλληλος για εγκλεισμό θα εξαλειφόταν, αν αποδεχόμασταν χωρίς περιφράσεις τον ακούσιο εγκλεισμό γενικά σαν
ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.»
Thomas Szasz   [1]

    Η παραβίαση των πολιτικών δικαιωμάτων των πασχόντων

    Όπως υποστηρίζουν εδώ και δεκαετίες τα κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων, η ακούσια νοσηλεία (η νοσηλεία που γίνεται χωρίς τη συγκατάθεση του πάσχοντος) και η καταναγκαστική θεραπεία παραβιάζουν βασικά πολιτικά δικαιώματα του ατόμου (το δικαίωμα στην ελευθερία και την αυτονομία) χωρίς μάλιστα να προϋπάρχει κάποια, έστω πλημμεληματική, ποινική κατηγορία. 

    Η κρατική εξουσία και η θεσμική ψυχιατρική για να δικαιολογήσουν αυτές τις βίαιες πρακτικές υποστηρίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ο εξαναγκασμός είναι αναγκαίος για να προσφερθούν οι απαραίτητες ιατρικές φροντίδες σε ανθρώπους που λόγω της διαταραγμένης ψυχικής κατάστασής τους αρνούνται να συγκατατεθούν. Υπονοείται ότι αν το "ψυχωτικό" άτομο είχε σώας τας φρένας θα είχε εξαρχής αναζητήσει οικειοθελώς και αυτοβούλως ιατρική βοήθεια, και έτσι το κράτος και η ψυχιατρική μπορούν να εμφανίζονται σαν οι καλοί φύλακες-προστάτες των διαταραγμένων εν κινδύνω ατόμων. Τα ερευνητικά δεδομένα ωστόσο δείχνουν ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις η "φιλάνθρωπη" βοήθεια που προσφέρεται με αυτόν τον καταναγκαστικό τρόπο κάθε άλλο παρά επωφελής αποδεικνύεται για τους πάσχοντες.  

    Η ψυχιατρική νοσηλεία ως παράγοντας κινδύνου αυτοκτονίας

Robert Whitaker: Τα ψυχιατρικά φάρμακα και η αύξηση των ψυχικών ασθενειών. Μακροπρόθεσμες συνέπειες μιας βραχυπρόθεσμης αποτελεσματικότητας

(Αποσπάσματα από διάλεξη που έδωσε το 2012 ο Ρόμπερτ Γουίτακερ[1] μετά από πρόσκληση της ομάδας του "Δικτύου Ακούγοντας Φωνές" του Πόρτλαντ) [2]

• Χρονιότητα και αντιψυχωτικά φάρμακα
• Τι πραγματικά αποκαλύπτουν οι έρευνες για τα αντιψυχωτικά
• Τι αποκαλύπτουν οι έρευνες για την κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή
• Τι μπορούμε να κάνουμε

    Χρονιότητα και αντιψυχωτικά φάρμακα

    […] Όπως διατείνεται η επίσημη ιστορία της ψυχιατρικής, το 1955, όταν άρχισε να χορηγείται σε ασθενείς ψυχιατρικών ασύλων η χλωροπρομαζίνη, έγινε μια "μεγάλη ψυχοφαρμακολογική επανάσταση, ένα μεγάλο βήμα προόδου στη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών: "Πριν το 1955", έγραφε για παράδειγμα το 1988 ο επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών των ΗΠΑ Ντέιβιντ Θάτσερ (David Thatcher), "η ψυχιατρική δεν διέθετε ακόμη τα μέσα για να εμποδίσει τους πάσχοντες να καταλήξουν χρόνιοι ασθενείς. Από τη στιγμή όμως που αποκτήσαμε τα κατάλληλα φάρμακα η χρονιότητα μπορούσε πλέον να αποτραπεί, και σήμερα διαθέτουμε μια μεγάλη ποικιλία ασφαλών και αποτελεσματικών φαρμάκων για έναν μεγάλο αριθμό καθορισμένων ψυχιατρικών διαταραχών".

    Ωστόσο [και παρά τους διθυράμβους της κατεστημένης ψυχιατρικής], ο αριθμός των ανθρώπων με ψυχιατρικές αναπηρίες δεν μειώθηκε αλλά αντίθετα αυξήθηκε στις ΗΠΑ από 1 στους 468 Αμερικανούς το 1955 σε 1 στους 184 το 1987... Σήμερα (2012) στις ΗΠΑ υπάρχουν πάνω από τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι που δικαιούνται επιδομάτων αναπηρίας εξαιτίας ψυχικών διαταραχών. Ο αριθμός τους τριπλασιάσθηκε μέσα σε μία μόνον εικοσαετία. […] 

    Προκύπτει λοιπόν το εύλογο ερώτημα: Εάν πράγματι τα φάρμακα ήταν, όπως ισχυρίζεται η επίσημη ιστορία της ψυχιατρικής, ένα τόσο μεγάλο βήμα προόδου για την αποφυγή της χρονιότητας γιατί το ποσοστό αναπηρίας που συνδέεται με τις ψυχικές ασθένειες εξακολουθεί να αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς; 

   Για παράδειγμα, πως προέκυψαν όλοι αυτοί οι διπολικοί ασθενείς; Πριν 40 χρόνια η διπολική διαταραχή ήταν μια εξαιρετικά σπάνια ασθένεια: Αφορούσε περίπου 1 στους 3.000 έως 1 στους 10.000 ενήλικες. Σήμερα είναι 1 στους 50. Από 1 στους 5.000 σε 1 στους 50 μέσα σε 40 χρόνια. Τί συμβαίνει λοιπόν; 

Bruce Levine: Η "επιδημία ψυχικών διαταραχών", ή γιατί αυξάνονται οι ψυχιατρικές διαγνώσεις

Επιλογή αποσπασμάτων από το άρθρο του Αμερικανού ψυχολόγου

Bruce E. Levine[1]: "Living in America will drive you insane --literally"[2].

Επιλογή αποσπασμάτων / μεταγραφή: Σ. Κ. 

     Η μεγάλη αύξηση των ψυχιατρικών διαταραχών την οποίαν καταγράφουν τις τελευταίες δεκαετίες οι επιδημιολογικές μελέτες στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στην ψυχιατρικοποίηση των φυσιολογικών συμπεριφορών (όπως το πένθος), στην υπερδιάγνωση και στην αδικαιολόγητη ή παρατεταμένη συνταγογράφηση ψυχιατρικών φαρμάκων που μετατρέπουν μεσοπρόθεσμα τα ήπια και πρόσκαιρα ψυχολογικά προβλήματα (π.χ. μια ήπια δυσθυμία) σε χρόνιες ψυχιατρικές ασθένειες, όπως υποστηρίζει ο Robert Whitaker.
    Η αύξηση των ψυχιατρικών διαταραχών σχετίζεται επίσης με την αύξηση των οικονομικών και κοινωνικών πιέσεων: Η ψυχική ασθένεια, επισημαίνει ο Μπρους Λεβιν (υιοθετώντας και επαναδιατυπώνοντας τον λόγο των αντιψυχιατρικών κινημάτων στις δεκαετίες του 1960 και 1970) μπορεί να ιδωθεί, όταν έχουν πάψει να λειτουργούν οι συλλογικές αντιστάσεις, ως μια μορφή μοναχικής αντίστασης, μοναχικής εξέγερσης στις πιέσεις και στους οικονομικούς και κοινωνικούς καταναγκασμούς. Οι ψυχικές ασθένειες αυξάνονται επειδή αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που εξεγείρονται ατομικά (και απελπισμένα) ενάντια στην ολοένα και εντονότερη απανθρωπιά και αλλοτρίωση της σύγχρονης κοινωνίας. 

    Κατά συνέπεια, μια άξια λόγου "θεραπεία" δεν είναι αυτή που στοχεύει στην "επιδιόρθωση" και την προσαρμογή των ατόμων στις υπάρχουσες καταπιεστικές συνθήκες, αλλά αυτή που στοχεύει στην ενδυνάμωση της ελπίδας και της πίστης στις συλλογικές διεκδικητικές και πολιτικοποιημένες δράσεις. Δεν υπάρχει έγκυρη θεραπεία, έλεγε η ο Ντέιβιντ Κούπερ, "αν δεν συνεπάγεται πολιτική συνειδητοποίηση που με τη σειρά της τοποθετεί στη σφαίρα του παραλόγου κάθε προβληματισμό που τίθεται με προσωπικούς όρους": "Το ψυχολογικό είναι πολιτικό!"

ΨυχοΑντιΜαχίες   

Έντβαρντ Μουνκ, "Εργάτες που επιστρέφουν από τη δουλειά", 1913/1914
Μουσείο Μουνκ, Όσλο [Munchmuseet]

    • Επιδημιολογικά στοιχεία

    • Η αμφισβήτηση της κυρίαρχης ψυχιατρικής και του DSM

    • Robert Whitaker: "Η ανατομία μιας επιδημίας" 

    • Η ψυχική ασθένεια ως μορφή μοναχικής ανταρσίας 

* * * *

    H Μάρσια Έιντζελ (Marcia Angell), πρώην αρχισυντάκτρια της ιατρικής επιθεώρησης New England Journal of Medicine, στο άρθρο της "Γιατί η επιδημία ψυχικών ασθενειών;" που δημοσιεύτηκε το 2011[3], κατήγγειλε την ανεξέλεγκτη υπερδιάγνωση των ψυχικών διαταραχών, την παθολογικοποίηση φυσιολογικών συμπεριφορών, τη διαφθορά της ψυχιατρικής από τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες και τις νοσογόνες, καταστροφικές επιπτώσεις των ίδιων των ψυχιατρικών φαρμάκων.

    Ο "διαγνωστικός επεκτατισμός" και η πολιτική των φαρμακευτικών βιομηχανιών αναμφίβολα ευθύνονται κατά μεγάλο μέρος γι' αυτήν την "επιδημία", υπάρχουν ωστόσο και άλλες αιτίες τις οποίες θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας για να εξηγήσουμε τη μεγάλη εξάπλωση των ψυχικών διαταραχών στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.

    Σύμφωνα με δημοσκόπηση το 2013 της εταιρείας Γκάλοπ, το 70% των Αμερικανών απεχθανόταν το επάγγελμα που έκανε, ή το είχε ήδη εγκαταλείψει. Μπορεί σήμερα η ζωή να μην είναι γενικά χειρότερη απ' ό,τι ήταν πριν μια γενιά, όμως η πίστη μας μέχρι πρόσφατα στον μύθο της "συνεχούς προόδου" είχε αυξήσει υπέρμετρα τις ελπίδες μας για μια ολοένα και καλύτερη ζωή, με αποτέλεσμα να βιώνουμε σήμερα την οριστική διάψευση των προσδοκιών μας και την απογοήτευση που αυτή συνεπάγεται.

    Για πολλούς από μας, η κοινωνία έχει γίνει, και γίνεται ολοένα και περισσότερο, αλλοτριωτική, αποξενωτική και παράλογη. Η εξασφάλιση ενός μισθού στο τέλος του μήνα απαιτεί ολοένα και περισσότερα διπλώματα, περισσότερες "πιστοποιήσεις κατάρτισης", περισσότερη συμμόρφωση, περισσότερες υποκλίσεις, ταπεινώσεις και προσβολές, περισσότερη υποκρισία και απώλεια της γνησιότητάς μας. Αγανακτούμε με όλα αυτά και θέλουμε να επαναστατήσουμε, αλλά δυστυχώς πολλοί από μας έχουν χάσει πια κάθε ελπίδα πως θα μπορούσαν μια μέρα να ξεφύγουν από τους κοινωνικούς και οικονομικούς καταναγκασμούς, πως θα μπορούσε μια μέρα ο πολιτικός ακτιβισμός να επιφέρει ριζικές αλλαγές στην κοινωνία που ζούμε. Έτσι, πολλοί από εμάς, ιδιαίτερα πολλοί νέοι άνθρωποι επαναστατούν με τον τρόπο που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε, που μας έχουν μάθει να αποοκαλούμε "ψυχική ασθένεια". [...]