«Το πρόβλημα ποιος είναι και ποιος δεν είναι κατάλληλος για εγκλεισμό θα εξαλειφόταν, αν αποδεχόμασταν χωρίς περιφράσεις τον ακούσιο εγκλεισμό γενικά σαν
ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.»
Thomas Szasz [1]
Το κύριο επιχείρημα ενάντια στην ακούσια νοσηλεία και την καταναγκαστική θεραπεία των ψυχικά πασχόντων είναι ότι αυτές οι ενέργειες, που γίνονται με την κάλυψη του Κράτους [και συχνά με την βίαιη συμβολή της αστυνομίας], παραβιάζουν βασικά πολιτικά δικαιώματα του ατόμου· στερούν από έναν άνθρωπο την ελευθερία και την προσωπική του αυτονομία, και το κάνουν αυτό χωρίς να υπάρχει καμία ποινική κατηγορία. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία υποστηρίζει αυτήν τη θέση απαγορεύοντας κάθε διάκριση ως προς τα εν λόγω δικαιώματα.[…]
Πέραν αυτού, υπάρχουν και επιχειρήματα που στηρίζονται στην ίδια την ιατρική επιστήμη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν επικουρικά στον αγώνα μας ενάντια στην ακούσια καταναγκαστική νοσηλεία και θεραπεία.
• • • • •
Το "κράτος" για να δικαιολογήσει την ακούσια νοσηλεία και την καταναγκαστική θεραπεία υποστηρίζει ότι αυτός ο εξαναγκασμός είναι αναγκαίος για προσφερθεί "ιατρική περίθαλψη" σε ανθρώπους που λόγω της επιβαρυμένης ψυχικής κατάστασης τους αρνούνται να δώσουν τη συγκατάθεσή τους. Υπονοείται ότι αν το "ψυχωτικό" άτομο είχε σώας τας φρένας θα είχε εξαρχής αποδεχθεί την προσφερόμενη "ιατρική" θεραπεία, και έτσι το κράτος μπορεί να αυτό-εμφανίζεται σαν καλός φύλακας-προστάτης. Αλλά αυτό το "ιατρικό" [και "φιλάνθρωπο"] επιχείρημα εύκολα καταρρέει.
Πρώτον, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ίδια η ψυχιατρική νοσηλεία, είτε εκούσια είτε ακούσια, οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας. Σε μελέτη τού 2014, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης εξέτασαν τις ψυχιατρικές φροντίδες που έλαβαν 2.429 άτομα κατά τη διάρκεια του έτους που προηγήθηκε της αυτοκτονίας τους και συνέκριναν αυτήν την ομάδα των αυτοχείρων με μια ομάδα 50.323 ατόμων από τον γενικό πληθυσμό. Αφού έλαβαν υπόψη τους τούς διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου, συμπέραναν ότι ο κίνδυνος θανάτου από αυτοκτονία αυξάνεται καθώς αυξάνεται το επίπεδο ψυχιατρικής φροντίδας: Η λήψη ψυχιατρικών φαρμάκων συσχετίσθηκε με αύξηση κατά 6 φορές της πιθανότητας αυτοκτονίας, η επαφή με τα ψυχιατρικά εξωτερικά ιατρεία με αύξηση κατά 8 φορές, η επίσκεψη στα επείγοντα με αύξηση κατά 28 φορές και η εισαγωγή σε ψυχιατρικό νοσοκομείο με αύξηση κατά 44 φορές.[2]
Πρόκειται για σημαντικά αποτελέσματα σημειώνουν οι συγγραφείς του σχολίου που συνόδευε τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας στο Journal of Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology -όλοι τους ειδήμονες στις έρευνες για την αυτοκτονία. Η δανέζικη μελέτη, γράφουν, "καταδεικνύει μια στατιστικά ισχυρή και δοσοεξαρτώμενη σχέση ανάμεσα στο επίπεδο της ψυχιατρικής φροντίδας και στην πιθανότητα αυτοκτονίας. Αυτή η σχέση είναι κλιμακωτή, ο κίνδυνος αυτοκτονίας αυξάνεται με την αύξηση του επιπέδου της ψυχιατρικής φροντίδας". Και είναι τόσο ισχυρή, προσθέτουν, "που θα φαινόταν λογικό να υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι ένα μη-καταθλιπτικό άτομο που θα υποβαλλόταν απλά και μόνο σε ψυχιατρική εξέταση στα επείγοντα ενός ψυχιατρικού νοσοκομείου θα διέτρεχε μεγαλύτερο κίνδυνο αυτοκτονίας από ένα πραγματικά καταθλιπτικό άτομο που θα αντιμετωπιζόταν θεραπευτικά μόνο μέσα στην κοινότητα του". "Είναι απολύτως εύλογο", καταλήγουν, "ότι ο στιγματισμός και το ψυχικό τραύμα που είναι εγγενή σε κάθε ψυχιατρική θεραπεία (ιδιαίτερα όταν αυτή είναι ακούσια και καταναγκαστική) μπορούν να συμβάλλουν σε ορισμένες αυτοκτονίες ευάλωτων ήδη ατόμων. Πιστεύουμε ότι ένα ποσοστό ατόμων που αυτοκτονούν κατά τη διάρκεια ή μετά την ψυχιατρική νοσηλεία τους είναι πιθανόν να οδηγούνται σ' αυτήν την απόφαση εξαιτίας ακριβώς των εγγενών παραγόντων αυτής της νοσηλείας"[3] [και όχι της "αρρώστιας" τους, όπως θα ήθελε η θεσμική ψυχιατρική].
Δεύτερον, από ιατρική άποψη, η "θεραπευτική σχέση" ανάμεσα στον "πάσχοντα" και τον "γιατρό" θεωρείται σημαντικός παράγοντας για ένα "καλό αποτέλεσμα", και η καταναγκαστική θεραπεία συνεπάγεται συχνά την κατάρρευση αυτής της σχέσης. Οι προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που υποβλήθηκαν βιαίως σε "θεραπεία" την παρουσιάζουν ως βασανιστήριο και βιασμό. Οι μαρτυρίες αυτές δεν μπορούν να απορριφθούν ως αναξιόπιστες αφηγήσεις ανθρώπων με "εξασθενημένη" σκέψη και κρίση, ούτε εκείνη τη στιγμή ούτε αργότερα. Αντιθέτως, συχνά αποκαλύπτουν ένα υψηλό επίπεδο λεπτομέρειας και σαφήνειας.
Τρίτον, η καταναγκαστική νοσηλεία και θεραπεία συμπεριλαμβάνει συνήθως την ενέσιμη χορήγηση ενός αντιψυχωτικού που σχεδόν πάντοτε σηματοδοτεί την απαρχή μιας μακροχρόνιας συστηματικής χορήγησης (συχνά επίσης με καταναγκαστικό τρόπο) αυτών των φαρμάκων. Και αυτό παρόλο που σήμερα υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η μακροχρόνια λήψη αντιψυχωτικών είναι βλαπτική και αναπηρογόνος. Για παράδειγμα:
• Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα αντιψυχωτικά συρρικνώνουν τον όγκο του εγκεφάλου και ότι αυτή η συρρίκνωση σχετίζεται με αύξηση των αρνητικών συμπτωμάτων, λειτουργική έκπτωση και γνωστική εξασθένιση.[4]
• Μπορεί επίσης να προκαλέσουν σε σημαντικό ποσοστό πασχόντων όψιμη δυσκινησία, γεγονός που αντικατοπτρίζει την πρόκληση μόνιμης βλάβης στα βασικά γάγγλια [σ.τ.μ.: σχηματισμοί του εγκεφάλου που ελέγχουν τη στάση και την κίνηση του σώματος].
• Η διαχρονική μελέτη που διεξήγαγε ο Μάρτιν Χάρροου (Martin Harrow) με ψυχωτικούς πάσχοντες απέδειξε ότι οι εκείνοι που έπαιρναν φάρμακα τα πήγαιναν μακροπρόθεσμα χειρότερα σε κάθε τομέα της λειτουργικότητας. Είχαν οκτώ φορές λιγότερες πιθανότητες να έχουν πλήρως αναρρώσει στο τέλος της δεκαπενταετίας που διήρκεσε αρχικά η έρευνά του σε σχέση με εκείνους που είχαν σταματήσει εγκαίρως τη φαρμακευτική τους αγωγή.[5]
• • • • •
Τα παραπάνω αποτελούν απλά μια γρήγορη επισκόπηση ιατρικών επιχειρημάτων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ενάντια στην καταναγκαστική θεραπεία. Μια επισκόπηση που καταγράφει, ωστόσο, τις βλαπτικές επιπτώσεις της καταναγκαστικής θεραπείας, η οποία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο αυτοκτονίας, μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική για την ποιότητα της "θεραπευτικής σχέσης" και μπορεί να εισαγάγει ένα άτομο σε μακροχρόνια λήψη ψυχιατρικών φαρμάκων που συνδέονται με ποικίλες βλάβες και αρνητικά αποτελέσματα. Το επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο η ακούσια νοσηλεία και η καταναγκαστική θεραπεία είναι για το βέλτιστο "ιατρικό" συμφέρον ενός "ανίκανου να κρίνει" πάσχοντος ατόμου καταρρέει όταν ιδωθεί μέσα από αυτήν την επιστημονική οπτική, και τότε η καταναγκαστική νοσηλεία και θεραπεία εμφανίζονται ξεκάθαρα ως αυτό που πράγματι είναι:
Η ακούσια νοσηλεία και η καταναγκαστική θεραπεία δεν είναι μέσα για να παρασχεθεί η απαραίτητη "ιατρική βοήθεια" σε ένα άτομο. Είναι η επιβεβαίωση της κρατικής εξουσίας και δύναμης πάνω στο άτομο, και αυτή η επιβεβαίωση της εξουσίας παραβιάζει τα θεμελιώδη πολιτικά δικαιώματα του. Οποιαδήποτε αντιπαράθεση περί ακούσιας νοσηλείας και καταναγκαστικής θεραπείας οφείλει να επικεντρώνεται στην υπεράσπιση αυτών των δικαιωμάτων και να μην υποχωρεί μπροστά στους περί "ιατρικής αναγκαιότητας" ισχυρισμούς της κυρίαρχης ψυχιατρικής και του Κράτους.
Ελεύθερη μετάφραση: Σ. Κ.
* Μπορείτε να διαβάσετε το πρωτότυπο άρθρο του Ρόμπερτ Γουίτακερ "Medical science argues against forced treatment too" στον ιστότοπο Mad in America.
Παραπομπές
1. Thomas Szasz, Η βιομηχανία της τρέλας [The manufacture of madness], τ. Α΄, σελ. 46, εκδ. Ιανός, 1983.
2. Carsten Hjorthøj, “Risk of suicide according to level of psychiatric treatment—a nationwide nested case control study”. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology (2014) 49: 1357-65.
3. Matthew Large, “Disturbing findings about the risk of suicide and psychiatric hospitals”. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology (2014) 49:1353-55.
4. Joaquim Radua, “Multimodal meta-analysis of structural and functional changes in first episode psychosis and the effects of antipsychotic medications”. Neuroscience and Biobehavioral Review 36 (2012): 2325–33.
5. Martin Harrow, “Factors involved in outcome and recovery in schizophrenia patients not on antipsychotics medications”. Journal of Nervous and Mental Disease (2007) 195: 407-414.
https://youtu.be/hr1fL2ysUok?si=RoKnn6ikw99xuReY
ΑπάντησηΔιαγραφή